Dış idrar yolundan istenmeyen idrar sızıntısının olduğu ve hasta için sosyal ve hijyenik problemlere neden olan bir rahatsızlıktır.
İnkontinans Nedir?
Dış idrar yolundan istenmeyen idrar sızıntısının olduğu ve hasta için sosyal ve hijyenik problemlere neden olan bir rahatsızlıktır.
Normal İdrar Yapma
İstemli idrar yapmanın iki evresi vardır:
Mesanenin (idrar torbası) idrarla dolduğu dolum evresi
İdrarın mesaneden atıldığı idrar yapma evresi
Normal şartlar altında, mesane 150 ila 250 ml idrarla dolduğunda, idrara çıkmanın ilk uyaranı meydana gelir. Mesane 350 ila 550 ml idrarla dolduğunda idrar çıkma isteği gereklilik haline gelir. Normal idrar yapmayı kontrol eden diğer unsurlar; idrar yapmanın isteğe bağlı olarak başlatılıp durdurulabilmesi, kişinin uyku sırasında idrarını tutması ve idrar yapma sonrasında mesanede hiç idrar kalmamasıdır.
Sıkışma İnkontinansı Nedir?
Sıkışma inkontinansı hastanın idrar yapma ihtiyacı duyması (sıkışması) ancak idrar sızıntısını tuvalete gidene kadar engelleyememesi durumunda meydana gelir. Bu durum, mesane kasının aşırı aktif olmasıyla veya aşırı duyarlılığıyla ilişkilendirilebilir. Sıkışma inkontinansının bilinen diğer adı aşırı aktif mesanedir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Sıkışma inkontinansına, idrarın dolması sırasında mesane içinde sağlıklı büzücü kasın oluşturduğu dirençten daha kuvvetli basınç meydana gelmesine neden olan, mesanenin depolama fonksiyonundaki bir bozukluk neden olmaktadır. Bu durum, mesanenin genişleme yeteneğinin azalmasından ve engellenemeyen mesane kası kasılmalarının başlamasından kaynaklanmaktadır.
Olguların çoğunda aşırı aktif mesanenin nedenleri bilinmemektedir ancak bazı risk faktörleri tanımlanmıştır:
Nörolojik bozukluklar: örn. Parkinson hastalığı, inme
İdrar yolları enfeksiyonları,
İdrar yollarının yakınındaki dokuların iltihapları,
Mesane anormallikleri (tümörler),
Mesaneden idrar çıkışını engelleyen faktörler (prostat büyümesi, kabızlık, mesane taşları veya inkontinansın diğer formlarını tedavi etmek için önceden yapılmış operasyonlar),
Diyabet (aşırı idrar üretimine neden olabilir),
Aşırı miktarda kafein ya da alkol tüketimi.
Tanı
Ürodinami testleri: Mesanenin basıncını ve kapasitesini ölçer; kas fonksiyonunu değerlendirir.
Endoskopi: Sitoüretoskopi veya sitotoskopi olarak da adlandırılan üretrosistoskopi yapısal anormallikleri, mesane duvarı iltihabını veya röntgende görülemeyen kitleleri tespit etmektedir.
Görüntüleme testleri: Sıkışma inkontinansı tanısı koymak üzere bir intravenöz piyelogram kullanılabilmektedir. Ayrıca ultrason da pek çok inkontinans olgusunun tanısında önemli rol oynamaktadır.
Tedavi
Sıkışma inkontinansının tedavisinde kullanılabilecek birçok farklı yaklaşım mevcuttur. Spesifik bir tedavinin seçimi, belirtilerin şiddetine ve belirtilerin yaşam tarzına ne ölçüde müdahale ettiğine bağlı olarak yapılır. Davranışsal eğitim, fiziksel önlemler, ilaç tedavileri ve cerrahi yaklaşımlar tedavi seçenekleri arasındadır.
Davranışsal Eğitim
Sıkışma inkontinansı tedavisi genellikle mesanenin tekrar eğitilmesi programıyla başlamaktadır. Genellikle mesane eğitimiyle birlikte elektriksel stimülasyon ve biyo-geribesleme tedavisi kullanılabilmektedir.
Fiziksel Önlemler
Doğru kas grubunu uyarmak üzere elektriksel stimülasyon kullanılabilir. Elektriksel stimülasyonun sakral nöromodülasyon adı verilen bir formunda mesane sinirlerini uyaran bir “mesane pacemaker” cihazı yerleştirilmektedir.
İlaç Tedavisi
Sıkışma inkontinansını tedavi etmede kullanılan ilaçların amacı mesanenin istemsiz kasılmasını gevşetmek ve mesane fonksiyonunu geliştirmektir. Mesanenin istemsiz kasılmasının temel tedavisi halen ilaçlarla yapılmaktadır. Kullanılmakta olan ilaçların çoğunun birçok etki mekanizması vardır ve farklı düzeylerde etkilerini göstermektedirler. Bunların birçoğu çok rahatsız edici olabilen yan etkilere neden olmaktadır.
Cerrahi Tedavi
Augmentasyon sistoplasti şiddetli sıkışma inkontinansında en sık uygulanan ameliyattır. Bu cerrahi girişimde barsaktan alınan bir parça, mesaneyi büyütmek ve daha fazla idrar depolayabilmesini sağlamak üzere mesaneye eklenmektedir.
İnkontinans Nedir?
Dış idrar yolundan istenmeyen idrar sızıntısının olduğu ve hasta için sosyal ve hijyenik problemlere neden olan bir rahatsızlıktır.
Normal İdrar Yapma
İstemli idrar yapmanın iki evresi vardır:
Mesanenin (idrar torbası) idrarla dolduğu dolum evresi
İdrarın mesaneden atıldığı idrar yapma evresi
Normal şartlar altında, mesane 150 ila 250 ml idrarla dolduğunda, idrara çıkmanın ilk uyaranı meydana gelir. Mesane 350 ila 550 ml idrarla dolduğunda idrar çıkma isteği gereklilik haline gelir. Normal idrar yapmayı kontrol eden diğer unsurlar; idrar yapmanın isteğe bağlı olarak başlatılıp durdurulabilmesi, kişinin uyku sırasında idrarını tutması ve idrar yapma sonrasında mesanede hiç idrar kalmamasıdır.
Sıkışma İnkontinansı Nedir?
Sıkışma inkontinansı hastanın idrar yapma ihtiyacı duyması (sıkışması) ancak idrar sızıntısını tuvalete gidene kadar engelleyememesi durumunda meydana gelir. Bu durum, mesane kasının aşırı aktif olmasıyla veya aşırı duyarlılığıyla ilişkilendirilebilir. Sıkışma inkontinansının bilinen diğer adı aşırı aktif mesanedir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Sıkışma inkontinansına, idrarın dolması sırasında mesane içinde sağlıklı büzücü kasın oluşturduğu dirençten daha kuvvetli basınç meydana gelmesine neden olan, mesanenin depolama fonksiyonundaki bir bozukluk neden olmaktadır. Bu durum, mesanenin genişleme yeteneğinin azalmasından ve engellenemeyen mesane kası kasılmalarının başlamasından kaynaklanmaktadır.
Olguların çoğunda aşırı aktif mesanenin nedenleri bilinmemektedir ancak bazı risk faktörleri tanımlanmıştır:
Nörolojik bozukluklar: örn. Parkinson hastalığı, inme
İdrar yolları enfeksiyonları,
İdrar yollarının yakınındaki dokuların iltihapları,
Mesane anormallikleri (tümörler),
Mesaneden idrar çıkışını engelleyen faktörler (prostat büyümesi, kabızlık, mesane taşları veya inkontinansın diğer formlarını tedavi etmek için önceden yapılmış operasyonlar),
Diyabet (aşırı idrar üretimine neden olabilir),
Aşırı miktarda kafein ya da alkol tüketimi.
Tanı
Ürodinami testleri: Mesanenin basıncını ve kapasitesini ölçer; kas fonksiyonunu değerlendirir.
Endoskopi: Sitoüretoskopi veya sitotoskopi olarak da adlandırılan üretrosistoskopi yapısal anormallikleri, mesane duvarı iltihabını veya röntgende görülemeyen kitleleri tespit etmektedir.
Görüntüleme testleri: Sıkışma inkontinansı tanısı koymak üzere bir intravenöz piyelogram kullanılabilmektedir. Ayrıca ultrason da pek çok inkontinans olgusunun tanısında önemli rol oynamaktadır.
Tedavi
Sıkışma inkontinansının tedavisinde kullanılabilecek birçok farklı yaklaşım mevcuttur. Spesifik bir tedavinin seçimi, belirtilerin şiddetine ve belirtilerin yaşam tarzına ne ölçüde müdahale ettiğine bağlı olarak yapılır. Davranışsal eğitim, fiziksel önlemler, ilaç tedavileri ve cerrahi yaklaşımlar tedavi seçenekleri arasındadır.
Davranışsal Eğitim
Sıkışma inkontinansı tedavisi genellikle mesanenin tekrar eğitilmesi programıyla başlamaktadır. Genellikle mesane eğitimiyle birlikte elektriksel stimülasyon ve biyo-geribesleme tedavisi kullanılabilmektedir.
Fiziksel Önlemler
Doğru kas grubunu uyarmak üzere elektriksel stimülasyon kullanılabilir. Elektriksel stimülasyonun sakral nöromodülasyon adı verilen bir formunda mesane sinirlerini uyaran bir “mesane pacemaker” cihazı yerleştirilmektedir.
İlaç Tedavisi
Sıkışma inkontinansını tedavi etmede kullanılan ilaçların amacı mesanenin istemsiz kasılmasını gevşetmek ve mesane fonksiyonunu geliştirmektir. Mesanenin istemsiz kasılmasının temel tedavisi halen ilaçlarla yapılmaktadır. Kullanılmakta olan ilaçların çoğunun birçok etki mekanizması vardır ve farklı düzeylerde etkilerini göstermektedirler. Bunların birçoğu çok rahatsız edici olabilen yan etkilere neden olmaktadır.
Cerrahi Tedavi
Augmentasyon sistoplasti şiddetli sıkışma inkontinansında en sık uygulanan ameliyattır. Bu cerrahi girişimde barsaktan alınan bir parça, mesaneyi büyütmek ve daha fazla idrar depolayabilmesini sağlamak üzere mesaneye eklenmektedir.
