Otantik müzik enstrümanları

Rebab​

Rebab, hindistan cevizi kabuğu üzerine deri gerilerek yapılan, üç telli, telleri ve yayı at kuyruğundan, perdesiz, yaylı bir müzik aletidir. Horasan bölgesinde doğup, Hz. Mevlânâ ile birlikte Anadolu’ya geldiğine ve Mevlevî kültürünün bünyesinde geliştiğine dair bilgiler bulunmaktadır.

Ney​

Kamıştan yapılır. İçi boş olup yedi deliği vardır. Üflenerek çalınır. Değişik akortlar için değişik boyda neyler kullanılır.

Ud – Kopuz​

Onbir telli, mızrapla çalınan bir enstrümandır. Kısa saplı ve geniş gövdelidir. Asya kökenlidir. Daha küçük gövdeli ve üzeri deri kaplı olanına Kopuz denir.

Çeng​

Asya kökenli, ondört ila yirmidört telli olabilen, diz üstüne dik olarak tutularak iki elle çalınan bir enstrümandır. Arp’ın atası sayılır. Eskiden mevlevi musikisinde ve klasik musikide kullanılırdı.

Dombra, dutar​

İki telli, arpejle çalınan, bilhassa baksılar tarafından kullanılan bir enstrümandır. Orta Asya’nın hemen her bölgesinde kullanılmaktadır.

Kılkopuz​

İki telli, telleri at kuyruğundan yapılan, gövdesinin bir kısmı deri kaplı ağaç olan ve at kuyruğundan yapılmış bir yayla çalınır. Kam ve baksı adı verilen Orta Asya tedavicilerinin en önemli enstrümanlarındandır. Kutsal bir alet olarak bilinir.
Kam ve baksılara göre kılkopuzun burgularıdan biri güneşi, diğeri ayı temsil eder. Köprünün alt kısmı yer, üst kısmı göktür. Ses ikisi arasından çıkar. İki tel, iki zıtlıklar alemini gösterir.
Şekil olarak kuğuya benzer. Kuğu, Türk kültüründe eski ve önemli bir yaratılış sembolüdür. Yaratılış ve türeyiş destanında tanrı Karahan kuğu şeklinde sembolize edilir.

Rübab (Koçkarca)​

Beş telli, mızrapla çalınan, uzun saplı, ağaç gövdesinin üzerine deri gerilerek yapılmış, sapla gövdenin birleştiği yerde koç boynuzu gibi parça bulunan bir enstrümandır. Özbek, Uygur ve Tacik Türklerinde çalınır.

Tar​

11 telli, iki bölmeli ve dut ağacından oyularak yapılmış gövdesinin üstü deri kaplı, uzun saplı, mızrapla çalınan bir enstrümandır. Azerbaycan ve Özbekistan Türklerinin en önemli enstrümanlarındandır.

Murinhur​

Moğolistan ve Tuva enstrümanıdır. At başlı olup at kuyruğundan tellidir. Yayla çalınır.

Nefir​

Dağ keçisi boynuzundan yapılır. Eski tasavvuf musikisi enstrümanlarındandır.

​

Çetigen (Yatugan)​

Orta Asya kökenli, diz üstünde ve parmakla çalınan bir enstrümandır.

Miskal​

Yanyana birleştirilmiş değişik boylardaki kamış parçalarından meydana gelmiş, üflenerek çalınan, Asya kökenli bir enstrümandır. Uygur duvar fresklerinde de görülmektedir. Osmanlı’nın son dönemine kadar Türk musikisinde kullanılmıştır. Güney Amerika ve Romanya’da Panflüt olarak isimlendirilmektedir.

Gubuz (Şan kopuz)​

Orta Asya’da çok kullanılmasına rağmen ülkemizde pek bilinmeyen ağız kopuzu (gubuz, şan kopuz), aynı malzemeden bir çerçeveye oturtulmuş metal ya da kamış yayın ağız boşluğunda çalınması ile ses verir. Bütün Türk boylarında kullanılmaktadır. Yakutistan’ın milli enstrümanıdır.

Tanbur​

Uzun saplı, yedi tellidir. Kaplumbağa kabuğundan bir mızrapla çalınır.

Kanun​

Yetmişbeş telli, mızrapla çalınan, Asya kökenli bir enstrümandır. Dizler üzerine konularak çalınır.

Saz, Bağlama, Cura​

Yedi telli, uzun saplıdır. Mızrapla çalınır. Halk musikisinin en önemli enstrümanıdır.

Mey (Balaban)​

Ağaçtan yapılan, kavala benzeyen gövdeye kamıştan yapılmış parçaya üflenerek çalınır.

Kabak kemane (Gıçek, kemençe)​

Gövdesi su kabağından veya oyma ağaçtan yapılır, üzerine deri gerilir. Kısa saplı, üç veya dört tellidir. Yayla çalınır.

Kaval​

Ağaçtan yapılır, Uzun ve kısa, dilli ve dilsiz çeşitleri vardır. Üflenerek çalınır.

Koray​

Koray bitkisinden yapılan, beş delikli, dişe takılarak ve üflenerek çalınan bir enstrümandır. Başkurtistan enstrümanıdır. Tatar korayı ise yedi delikli, dilli bir enstrüman olup üflenerek çalınır.

Sıbızgı​

Kazak ve Kırgız Türkleri enstrümanıdır. Dişe takılarak üflenip çalınır.

Mazhar (Bendir)​

Tahta kasnağa deri gerilerek yapılır. Elle vurularak çalınır.

Kudüm​

Toprak veya döğme bakır gövde üzerine deri gerilerek yapılmış, çift gövdeli, zahme adı verilen ağaç çubuklarla vurularak çalınan bir enstrümandır. Uygur ve Özbek Türklerinde Çifte nagara ismi verilir.

Halile, zil​

İki büyük zilden yapılır. Ritim için kullanılır.