Kaynak tdv islamansiklopedisi.info
ŞEYH ŞÂMİL (1797-1871) KAFKAS KARTALI
*Ruslara direnişiyle tanınan Dağıstanlı lider ve mücahid.şamil Dağıstan’ın Gimri köyünde dünyaya geldi. Babası Avarlar’dan Muhammed, annesi Avar beyi Pîr Budak’ın kızı Bahu Mesedu’dur. kendisine dedesi Ali’nin adı verildi. Ancak sürekli hasta olduğundan ad değiştirmenin iyi geleceğine dair geleneksel inancın etkisiyle ailesi adını Şâmil olarak değiştirdi.ilk eğitimini dayısından aldı. Nakşibendî şeyhi Cemâleddin Gazi-Kumukī’den dinî ilimleri tahsil etti *Kuzey Kafkasya müslümanlarının XVIII. yüzyılda Ruslar’a karşı başlattıkları, müridizm, gazavât direnişinde lider İmam Mansûr’un ölümüyle Nakşibendî şeyhi İsmâil Şirvânî’ye biat etti Şâmil’in arkadaşı Molla Muhammed 1829’da gazavât liderliğine seçildi ve Kafkasyada Rus direnişiyle cihad yeniden başladı. Şâmil Molla Muhammed’in en önemli yardımcısı oldu.
*Molla Muhammed ve Şâmil 1830’da Hunzak Kalesi’ne taarruz etti ancak başarı sağlanamadı Hazar sahilindeki Tarku’ya saldırdılar, ancak
geri çekildiler. Tarku ele geçirilip Derbend ve Kızılyar kuşatıldı. 1832’de Ruslar’ın Çeçen ve Avar topraklarında ilerleyip Gimri’ye geldiler Yapılan savaşta Molla Muhammed şehid düştü Şâmil ağır yaralı olarak kurtuldu (20 Kasım 1832).
*Molla Muhammed’in yerine imam Hamzat kafkas mücadelesini sürdürdü Hamzat suikastle öldürüldü 19 Eylül 1834 te Şâmil, Avarlarca imam seçildi. Şâmil, Avaristan’ın tamamını kontrol altına aldı. Rus kuvvetlerinin kumandanı General Lanskoy, Gimriyi tahrip etti. Ruslar Hunzak’a sefer düzenleyip Akuşa ve Girgil’i ele geçirdi Kuzey Kafkasya Rus hâkimiyetine girdi.
*Şeyh Şâmil, Dağıstan’da güçlendirmeye çalıştı. Çeçenistan’da Hacı Taşov ile anlaşarak Dağıstan ve Çeçenistan’da hâkimiyet sağladı. Ruslar, Rus hükümetine sadık müslüman din âlimi Kazanlı Tâceddini bölgeye gönderdi Şâmil’i ortadan kaldırmak için Çeçenistan ve Dağıstan’a askerî harekâta karar verdiler. Zandak ve İrgin’i ele geçirildi Aşilta’da büyük kayıp verdiler; Avremenko ve Pisaref adlı kumandanlar öldürüldü.
*Rus General Fészé, Ocak 1837’de Grozni’ye ve Çeçenistana iki sefer yaptı. Mayıs 1837’de Dağıstan seferinde Hunzak, Ensal ve Aşilta’yı ele geçirdi. Şâmil’in direnişiyle Ruslar Hunzak’a geri çekildiler. Şâmil çara Kafkasya’daki hâkimiyetini tanımayacağını, vatan topraklarında taş üstünde taş bırakılmasa bile özgürlüğü esarete tercih etmeyeceğini bildirdi.
ŞEYH ŞÂMİL (1797-1871) KAFKAS KARTALI
*Ruslara direnişiyle tanınan Dağıstanlı lider ve mücahid.şamil Dağıstan’ın Gimri köyünde dünyaya geldi. Babası Avarlar’dan Muhammed, annesi Avar beyi Pîr Budak’ın kızı Bahu Mesedu’dur. kendisine dedesi Ali’nin adı verildi. Ancak sürekli hasta olduğundan ad değiştirmenin iyi geleceğine dair geleneksel inancın etkisiyle ailesi adını Şâmil olarak değiştirdi.ilk eğitimini dayısından aldı. Nakşibendî şeyhi Cemâleddin Gazi-Kumukī’den dinî ilimleri tahsil etti *Kuzey Kafkasya müslümanlarının XVIII. yüzyılda Ruslar’a karşı başlattıkları, müridizm, gazavât direnişinde lider İmam Mansûr’un ölümüyle Nakşibendî şeyhi İsmâil Şirvânî’ye biat etti Şâmil’in arkadaşı Molla Muhammed 1829’da gazavât liderliğine seçildi ve Kafkasyada Rus direnişiyle cihad yeniden başladı. Şâmil Molla Muhammed’in en önemli yardımcısı oldu.
*Molla Muhammed ve Şâmil 1830’da Hunzak Kalesi’ne taarruz etti ancak başarı sağlanamadı Hazar sahilindeki Tarku’ya saldırdılar, ancak
geri çekildiler. Tarku ele geçirilip Derbend ve Kızılyar kuşatıldı. 1832’de Ruslar’ın Çeçen ve Avar topraklarında ilerleyip Gimri’ye geldiler Yapılan savaşta Molla Muhammed şehid düştü Şâmil ağır yaralı olarak kurtuldu (20 Kasım 1832).
*Molla Muhammed’in yerine imam Hamzat kafkas mücadelesini sürdürdü Hamzat suikastle öldürüldü 19 Eylül 1834 te Şâmil, Avarlarca imam seçildi. Şâmil, Avaristan’ın tamamını kontrol altına aldı. Rus kuvvetlerinin kumandanı General Lanskoy, Gimriyi tahrip etti. Ruslar Hunzak’a sefer düzenleyip Akuşa ve Girgil’i ele geçirdi Kuzey Kafkasya Rus hâkimiyetine girdi.
*Şeyh Şâmil, Dağıstan’da güçlendirmeye çalıştı. Çeçenistan’da Hacı Taşov ile anlaşarak Dağıstan ve Çeçenistan’da hâkimiyet sağladı. Ruslar, Rus hükümetine sadık müslüman din âlimi Kazanlı Tâceddini bölgeye gönderdi Şâmil’i ortadan kaldırmak için Çeçenistan ve Dağıstan’a askerî harekâta karar verdiler. Zandak ve İrgin’i ele geçirildi Aşilta’da büyük kayıp verdiler; Avremenko ve Pisaref adlı kumandanlar öldürüldü.
*Rus General Fészé, Ocak 1837’de Grozni’ye ve Çeçenistana iki sefer yaptı. Mayıs 1837’de Dağıstan seferinde Hunzak, Ensal ve Aşilta’yı ele geçirdi. Şâmil’in direnişiyle Ruslar Hunzak’a geri çekildiler. Şâmil çara Kafkasya’daki hâkimiyetini tanımayacağını, vatan topraklarında taş üstünde taş bırakılmasa bile özgürlüğü esarete tercih etmeyeceğini bildirdi.
