Linux
Owner
Adrenal bez nedir
Adrenal Bez; böbreküstü bezleri yada sürrenal bezler de denir. Adrenal bezler, böbreklerin üstünde yer alan üçgen prizma şeklindeki organlardır. Retroperiton denilen karın arka duvarında ana damarlara (aort, vena cava inferior ve renal arter-ven) çok yakın olarak yerleşmiş olan iç salgı bezleridir. 3-6 gr ağırlığındadır. Bu bezlerde korteks denen bir dış tabaka ve medulla adı verilen bir iç tabaka vardır. Vücudumuzda salgılanan en önemli hormonlar, bu bezlerden salgılanır. Korteks tabakasında kortizol ve aldosteron, medulla tabakasında ise epinefrin ve norepinefrin hormonları salgılanır. Adrenal bezleri, cinsiyet hormonlarını da salgılarlar.
Her iki böbreğin üst ucunda embriyolojik, hücre yapısı ve iç salgılarının işlevleri açısından biribirinden bütünüyle ayırımlı iki bölümden oluşur;
Koyu kırmızımsı kahverengi iç (medulla) ve solgun sarımsı pembe renkli dış (korteks) bölümü.
İç bölüm, gelişimde sinirsel kökenlidir, sonradan bez biçimini alır ve sinir hücreleri yerine kromaffin (kromla boyanmış) hücrelerden oluşur. İç bölümde adrenalin ve noradrenalin yapılır ve bu bölüm sempatik sinir sistemi ile ilişkilidir. Sempatik uyarılarla adrenalin ve noradrenalin kana verilir. Dış bölümse mezodermden gelişir. Dıştan içe doğru glomerulosa, fassikulata ve retikularis olmak üzere üç tabakadan oluşur. Dış bölümdeyse steroid yapıda (mineralogluko ve androjen kortikoidler) iç salgılar yapılır.
Adrenal bez kaynaklı hastalıklarda oluşan şikâyetler salgılanan hormonlara göre değişir. Hormonların kan düzeyi, idrarda metabolitlerinin veya kendilerinin atılan miktarlarının ölçümü ve bazı biyokimyasal ölçümler tanıyı kolaylaştırır.
Adrenal bezlerin görüntülenmesinde direkt grafilerin yeri yoktur. Ultrasonografinin duyarlılığı %70 kadardır. Karın arka duvarına yakın olduğu için ultrasonografi ile bu yapıların net olarak değerlendirilmesi mümkün olmaz. Duyarlılığı ön yüksek olan teknikler, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntülemedir.
Adrenal bez kaynaklı bazı patolojilerde sintigrafinin de tanı ve takipte faydası vardır.
Adrenal bez kaynaklı kitlelerde tanı amacıyla ince iğne biyopsisi yapılmaz. Tek endikasyonu, başka organ kanserlerinin adrenal beze yayılım yaptığı düşünülen olgulardır.
Sık karşılaşılan adrenal bez hastalıkları
Primer adrenokortikal yetersizlik (Addison Hastalığı)
Konjenital adrenal hiperplazi
Adrenal insidentaloma
Adrenal Cushing sendromu
Primer hiperaldosteronizm
Feokromositoma
Adrenokortikal karsinoma
Adrenal Bez; böbreküstü bezleri yada sürrenal bezler de denir. Adrenal bezler, böbreklerin üstünde yer alan üçgen prizma şeklindeki organlardır. Retroperiton denilen karın arka duvarında ana damarlara (aort, vena cava inferior ve renal arter-ven) çok yakın olarak yerleşmiş olan iç salgı bezleridir. 3-6 gr ağırlığındadır. Bu bezlerde korteks denen bir dış tabaka ve medulla adı verilen bir iç tabaka vardır. Vücudumuzda salgılanan en önemli hormonlar, bu bezlerden salgılanır. Korteks tabakasında kortizol ve aldosteron, medulla tabakasında ise epinefrin ve norepinefrin hormonları salgılanır. Adrenal bezleri, cinsiyet hormonlarını da salgılarlar.
Her iki böbreğin üst ucunda embriyolojik, hücre yapısı ve iç salgılarının işlevleri açısından biribirinden bütünüyle ayırımlı iki bölümden oluşur;
Koyu kırmızımsı kahverengi iç (medulla) ve solgun sarımsı pembe renkli dış (korteks) bölümü.
İç bölüm, gelişimde sinirsel kökenlidir, sonradan bez biçimini alır ve sinir hücreleri yerine kromaffin (kromla boyanmış) hücrelerden oluşur. İç bölümde adrenalin ve noradrenalin yapılır ve bu bölüm sempatik sinir sistemi ile ilişkilidir. Sempatik uyarılarla adrenalin ve noradrenalin kana verilir. Dış bölümse mezodermden gelişir. Dıştan içe doğru glomerulosa, fassikulata ve retikularis olmak üzere üç tabakadan oluşur. Dış bölümdeyse steroid yapıda (mineralogluko ve androjen kortikoidler) iç salgılar yapılır.
Adrenal bez kaynaklı hastalıklarda oluşan şikâyetler salgılanan hormonlara göre değişir. Hormonların kan düzeyi, idrarda metabolitlerinin veya kendilerinin atılan miktarlarının ölçümü ve bazı biyokimyasal ölçümler tanıyı kolaylaştırır.
Adrenal bezlerin görüntülenmesinde direkt grafilerin yeri yoktur. Ultrasonografinin duyarlılığı %70 kadardır. Karın arka duvarına yakın olduğu için ultrasonografi ile bu yapıların net olarak değerlendirilmesi mümkün olmaz. Duyarlılığı ön yüksek olan teknikler, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntülemedir.
Adrenal bez kaynaklı bazı patolojilerde sintigrafinin de tanı ve takipte faydası vardır.
Adrenal bez kaynaklı kitlelerde tanı amacıyla ince iğne biyopsisi yapılmaz. Tek endikasyonu, başka organ kanserlerinin adrenal beze yayılım yaptığı düşünülen olgulardır.
Sık karşılaşılan adrenal bez hastalıkları
Primer adrenokortikal yetersizlik (Addison Hastalığı)
Konjenital adrenal hiperplazi
Adrenal insidentaloma
Adrenal Cushing sendromu
Primer hiperaldosteronizm
Feokromositoma
Adrenokortikal karsinoma