Hozat adı eski Türk dilinde sıçramak, hoplamak anlamına gelen hozmek sözcüğünden gelmektedir. Hozatın tarihinin çok eskilere dayandığı çeşitli kaynaklardan anlaşılmaktadır. Hozat ve çevresi Selçuklular Döneminde daha önceki dönemlerde olduğu gibi göçebe ekonomisini sürdürmüştür. Çeşitli nedenlerle otoriteden kaçan göçebe boylarının Hozat ve çevresini yurt edindikleri bilinmektedir.Sünni din uygulamasına karşı çıkan Şii topluluklarının ve Türkmen boylarının Hozat çevresine sığındıkları tahmin edilmektedir. Baba Resul ve Baba İshak gibi Selçuklu Sultanlarına baş kaldıran Sarısaltıkın,Hozatın çok yakınlarında Sarısaltık köyünün, Sarısaltık Tepesinde mezarının olduğu bilinmekte ve hayatı efsane edilmektedir. Hozat, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman devrinde Pir Hüseyinin oğulları kendilerine verilen sancağı Çemişgezek (Hozat dâhil),Mazgirt, Pertek ve Sağman kollarına bölmüşlerdir.Erzurum eyaleti içinde yer alan Hozat bir süre sonra Diyarbakıra bağlanmıştır.
Bu bağlılığın Tanzimat Fermanının ilan edildiği 1839 yılına kadar devam ettiği, bu tarihten itibaren tekrar Erzuruma bağlandığı tahmin edilmektedir.Hozatın (Dersim) Tanzimattan sonra Erzurumdan ayrılarak 1845 yılında il haline getirilmesine müteakip ağalık ve ocaklık taraftarlarınca ayaklanmalar başlatılmıştır. Dersim, 1862de vilayet olan Mamüratül-Azize (Elazığ) sancak olarak bağlanmıştır.Dedeler, ağalar ve eşrafın devlet otoritesinin bölgede yerleşmesine şiddetle karşı çıkması üzerine Dersim İsyanı çıkmıştır. 1855 yılında Ali Şevki Paşa, 1867 yılında Ahmet Muhtar Paşa, 1877 yılında ise Semih Paşa ve Kürt İsmail Paşa komutasında gönderilen kuvvetler karışıklıkları bastırmaya çalışmıştır. Köklü bir ıslahat yapılmadığı için bölgede isyanlar ve eşkıyacılık devam etmiştir. 1908 yılında Harput Redif Livası kumandasında Neşet Paşa, isyanları bastırmak üzere gönderilmiş; ancak kışın erken bastırması üzerine askerler geri çekilmek zorunda kalmıştır.
Meşrutiyetin ilanı ile harekâta son verilmiştir. Ferit Ali Paşa ile Şuray-i Devlet Azası Mustafa Bey, Dersimde incelemeler yapmışlardır. Daha sonra Meclis-i Mebusan tarafından Dersim bölgesinde önce sükûnetin sağlanması amacıyla ıslahat kararı alınmıştır. 1909 yılında ise Muhtar İbrahim Paşa, 4.Ordu komutanı olarak Dersime gönderilmiştir. Bu arada, 19. yüzyılın ikinci yarısından 20. yüzyılın başlarına kadar Doğu illerinin bir kısmında olduğu gibi Hozat çevresinde de Ermeni siyasi hareketleri baş göstermiştir. Fakat bu hareketler yerli halk tarafından müsamaha ile karşılanmamış ve Ermeni azınlık 20. yüzyılı başlarında Hozat çevresinden göç etmiştir.Hozat, 1920-1935 yılları arsında Elazığa bağlı bir kaza olarak yönetilmiş, 25 Aralık 1935 tarihinde çıkarılan Tunceli Kanunu ile teşkil edilen ve vilayet merkezi olarak Kalan kasabası seçilen Tunceli vilayetine bağlanmıştır.
kaynak: tuncvakfi.org
Bu bağlılığın Tanzimat Fermanının ilan edildiği 1839 yılına kadar devam ettiği, bu tarihten itibaren tekrar Erzuruma bağlandığı tahmin edilmektedir.Hozatın (Dersim) Tanzimattan sonra Erzurumdan ayrılarak 1845 yılında il haline getirilmesine müteakip ağalık ve ocaklık taraftarlarınca ayaklanmalar başlatılmıştır. Dersim, 1862de vilayet olan Mamüratül-Azize (Elazığ) sancak olarak bağlanmıştır.Dedeler, ağalar ve eşrafın devlet otoritesinin bölgede yerleşmesine şiddetle karşı çıkması üzerine Dersim İsyanı çıkmıştır. 1855 yılında Ali Şevki Paşa, 1867 yılında Ahmet Muhtar Paşa, 1877 yılında ise Semih Paşa ve Kürt İsmail Paşa komutasında gönderilen kuvvetler karışıklıkları bastırmaya çalışmıştır. Köklü bir ıslahat yapılmadığı için bölgede isyanlar ve eşkıyacılık devam etmiştir. 1908 yılında Harput Redif Livası kumandasında Neşet Paşa, isyanları bastırmak üzere gönderilmiş; ancak kışın erken bastırması üzerine askerler geri çekilmek zorunda kalmıştır.
Meşrutiyetin ilanı ile harekâta son verilmiştir. Ferit Ali Paşa ile Şuray-i Devlet Azası Mustafa Bey, Dersimde incelemeler yapmışlardır. Daha sonra Meclis-i Mebusan tarafından Dersim bölgesinde önce sükûnetin sağlanması amacıyla ıslahat kararı alınmıştır. 1909 yılında ise Muhtar İbrahim Paşa, 4.Ordu komutanı olarak Dersime gönderilmiştir. Bu arada, 19. yüzyılın ikinci yarısından 20. yüzyılın başlarına kadar Doğu illerinin bir kısmında olduğu gibi Hozat çevresinde de Ermeni siyasi hareketleri baş göstermiştir. Fakat bu hareketler yerli halk tarafından müsamaha ile karşılanmamış ve Ermeni azınlık 20. yüzyılı başlarında Hozat çevresinden göç etmiştir.Hozat, 1920-1935 yılları arsında Elazığa bağlı bir kaza olarak yönetilmiş, 25 Aralık 1935 tarihinde çıkarılan Tunceli Kanunu ile teşkil edilen ve vilayet merkezi olarak Kalan kasabası seçilen Tunceli vilayetine bağlanmıştır.
kaynak: tuncvakfi.org