Emre ESMER
Moderatör
Toroslar Nedir? Toroslar Nerededir?
Toroslar, Mersin
Toroslar, Mersin ilinin bir merkez ilçesidir. Mersin Büyükşehir Belediyesine bağlıdır. Şehir merkezinin kuzeydoğu bölümünü oluşturur. Yüzölçümü en büyük olan merkez ilçedir. Güneyinde Akdeniz ilçesi, doğusunda Tarsus, Kuzey Doğusunda Çamlıyayla, batısında ise Yenişehir ve Mezitli ilçeleri bulunmaktadır.Mersin ilinin Şehirler Arası Otobüs Terminali,Toroslar ilçesinde bulunan Korukent ve Çiftçiler mahallelerinde bulunmaktadır.
Kentin en büyük iki mezarlığı da Toroslar ilçesi sınırlarındadır. Yumuktepe tarihi eserleri, Mersin ve Türkiye'nin en büyük bayrağı Toroslar ilçesi sınırlarındadır. Kentin en büyük yaylalarından olan Gözne Yaylasına giriş Toroslardan geçen üç büyük caddeden sağlanır.
İlçede bulunan Çağdaşkent Mahallesinde, Mersin'in en büyük cumhuriyet meydanı vardır.
Adını kuzeyinde bulunan Toros Dağları'ndan almıştır. Belediye Başkanı MHP'li Atsız Afşin Yılmaz'dır.
Nüfus
Toroslar ilçesi doğu ve çevre illerden yoğun göç almıştır. Buna rağmen ilçe nüfusunun buyuk bölümünü yerli nüfusun yanı sıra Gülnarlılar, Mutlular, Tarsuslular oluşturmaktadır. Köy nüfusunun çoğunluğu köylü halk ve Gülnarlılar oluşturmaktadır. Köylü nüfus haricinde bu ilçede Mersin şehrinin yerlisi yok denecek kadar azdır.
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Siyaset
Birbirinden farklı etnik gruplar, Toroslar'da bir arada yaşamaktadır. Bu gruplar arasında ilçenin yüksek kesimlerinde yaşayan Yörükler, Türkiye'nin dört bir tarafından gelmiş Aleviler, doğu illerinden göç etmiş Kürtler ve Mersin'in yerlisi olan Araplar yer almaktadır. İlçede farklı etnisitelerin bulunması, ülkenin büyük siyasi partilerinin hepsinin belirli bir oranın üzerinde oy alması anlamına gelir. Yörükler genel itibarıyla ultra-milliyetçi MHP ve muhafazakâr
:'yi desteklerken, bunların büyük bir kısmının İYİ Parti'ye geçmekte olduğu gözlemlenmektedir.CHP'yi destekleyen yoğun bir Alevi sosyal demokrat kitle mevcuttur. Yoğun Kürt nüfusu, HDP'nin oyunun da hayli yüksek olmasını sağlar.[11]
Toros Dağları
Toros Dağları ya da kısaca Toroslar, Türkiye'nin Akdeniz kıyılarına paralel olarak, Teke Yarımadası'ndan Suriye'ye, hatta iç kesimlere de uzayarak Irak sınırına varan, içinde birçok sıradağı da barındıran bir dağ zinciridir. Bu zincirin en yüksek noktası 3767 metrelik Kızılkaya zirvesidir.
Oluşumu
Toroslar Kuzey Anadolu Dağları gibi 3. jeolojik zamanda Alpin Orojenezi ile oluşmuştur. II. jeolojik zaman boyunca Tetis Okyanusu'nun tabanında bulunan arazi tortul maddelerle dolmuştur. Tetis Okyanusu'nun tabanı karadan dış kuvvetlerin (akarsu, rüzgâr, buzul, dalga ve deniz akıntıları) taşıdığı malzeme birikmeye başlamıştır. Deniz tabanında biriken taşınmış malzeme üstten gelen basınçla tortul taşlara dönüşmüştür. Afrika Levhası ve Arap Levhasının kuzeye doğru hareketi bu alana basınç uygulamıştır. Yan basınca uğrayan tabakalar sert ise kırılır(kırık dağları oluşur, Horst-Graben), daha yumuşak ise kıvrılır. Yumuşak olan bu Tortul tabakaların kıvrılarak yükselmesiyle alanda Alpin kuşağın bir parçası olan Toros Dağları oluşmuştur. Kıta hareketleri ile kuzeye hareket eden Afrika ve Arap levhaları Tetis Okyanusu’nun tabanının yok olarak Toros Dağlarının oluşumuna sebep olmuştur. Arap levhası daha hızlı hareket ettiğinden Güneydoğu Toroslar daha dış bükey hale gelmiştir[1].
Toros dağlarının Bölümleri
Toroslar 3 kısımda incelenir. Bölümleri ve zincirdeki sıradağlar batıdan doğuya şöyledir;
Batı Toroslar
Akdağlar, Bey Dağları, Katrancık Dağı, Geyik Dağları
Orta Toroslar
Akçalı Dağları, Bolkar Dağları, Aladağlar, Tahtalı Dağları
Güneydoğu Toroslar
Nurhak Dağı, Malatya Dağları, Maden Dağları, Genç Dağları, Bitlis Dağları
Batı Toroslar
Batı Toroslar veya Antalya Toros Dağları, Teke Yarımadasından başlayarak Antalya Körfezi'nin çevresinde bir yay çizer. Doğuda Taşeli Platosu ve Göksu Nehri ile Orta Toroslardan ayrılmaktadır.
Güneydoğu Toroslar
Güneydoğu Anadolu Bölgesinin ve Kuzey Mezopotamya'nın coğrafi olarak kuzey sınırını oluşturur. Dicle Nehri kaynağını bu kısımdan alır.
Güneydoğu Toroslar'ın batı sınırı, Ceyhan Nehri vadisinden, Ahır Dağı ve Engizek Dağı ile başlar[2]. Bey Dağları, Hazarbaba Dağı, Maden Dağı, Mastar Dağı, Akdağ, Akçakara dağları, Muşgüneyi Dağları, İhtiyarşahap Dağları, ile Hakkâri yöresine ulaşır.
Hakkâri civarında Türkiye'nin yüksek dağları bulunur. Şırnak-Şemdinli arasında 3000–4000 m yüksekliklere ulaşan, geçit vermez sarp ve keskin zirveli dağlar bulunur: Karadağ, Sat Dağı, Buzul (Cilo) Dağları, Karadağ (Hakkâri kuzeyinde), Sümbül Dağı, Samur Dağı, Altın Dağı, Serdolusu Dağı, Tanintanin Dağları. Bu dağlar birbirine paralel dizilmiştir[3].
Toros Dağları Polyeleri
Toroslar üzerindeki polyelerin çoğunluğu Orta ve Batı Toroslar üzerinde, Isparta Açısı üzerinde bulunur. Bu alanda belirlenen 175 polyenin %90'ı 447 ile 1865 m yükseltileri arasındadır. %65'inin büyüklüğü 10 km²'yi geçmez[4].
Polyelerden en batıda Muğla Polyesi, en doğuda Uzuntekne Polyesi (Van) bulunur. Bazı polyeler Holosen'deki deniz yükselmesi ile koy halini almıştır. Yükseklikleri 40 m (Muğla Pollyesi)ile 2260 m (Höyükalanı Polyesi) arasında değişir. Dünyada çoğu polyenin alanı 10 km²'den düşüktür. Toros polyelerinin alanı, Arı polyesi 0,5 km² ile Kestel Polyesi 521 km² arasında değişir, ortalama alan 26,2 km²'dir. 100 km²'den büyük 14 polye bulunur. 115 polyenin alanı 10 km²'den küçüktür. Flüvyal (akarsu) süreçlerine bağlı oluşan polyeler dairesellik oranı yüksek, tektonik etkiler ile oluşan polyelerde uzama oranı yüksektir[4].
Kaynak ve Dipnotlar
Wikipedia
Toroslar, Mersin
Toroslar, Mersin ilinin bir merkez ilçesidir. Mersin Büyükşehir Belediyesine bağlıdır. Şehir merkezinin kuzeydoğu bölümünü oluşturur. Yüzölçümü en büyük olan merkez ilçedir. Güneyinde Akdeniz ilçesi, doğusunda Tarsus, Kuzey Doğusunda Çamlıyayla, batısında ise Yenişehir ve Mezitli ilçeleri bulunmaktadır.Mersin ilinin Şehirler Arası Otobüs Terminali,Toroslar ilçesinde bulunan Korukent ve Çiftçiler mahallelerinde bulunmaktadır.
Kentin en büyük iki mezarlığı da Toroslar ilçesi sınırlarındadır. Yumuktepe tarihi eserleri, Mersin ve Türkiye'nin en büyük bayrağı Toroslar ilçesi sınırlarındadır. Kentin en büyük yaylalarından olan Gözne Yaylasına giriş Toroslardan geçen üç büyük caddeden sağlanır.
İlçede bulunan Çağdaşkent Mahallesinde, Mersin'in en büyük cumhuriyet meydanı vardır.
Adını kuzeyinde bulunan Toros Dağları'ndan almıştır. Belediye Başkanı MHP'li Atsız Afşin Yılmaz'dır.
Nüfus
Toroslar ilçesi doğu ve çevre illerden yoğun göç almıştır. Buna rağmen ilçe nüfusunun buyuk bölümünü yerli nüfusun yanı sıra Gülnarlılar, Mutlular, Tarsuslular oluşturmaktadır. Köy nüfusunun çoğunluğu köylü halk ve Gülnarlılar oluşturmaktadır. Köylü nüfus haricinde bu ilçede Mersin şehrinin yerlisi yok denecek kadar azdır.
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Siyaset
Birbirinden farklı etnik gruplar, Toroslar'da bir arada yaşamaktadır. Bu gruplar arasında ilçenin yüksek kesimlerinde yaşayan Yörükler, Türkiye'nin dört bir tarafından gelmiş Aleviler, doğu illerinden göç etmiş Kürtler ve Mersin'in yerlisi olan Araplar yer almaktadır. İlçede farklı etnisitelerin bulunması, ülkenin büyük siyasi partilerinin hepsinin belirli bir oranın üzerinde oy alması anlamına gelir. Yörükler genel itibarıyla ultra-milliyetçi MHP ve muhafazakâr
:'yi desteklerken, bunların büyük bir kısmının İYİ Parti'ye geçmekte olduğu gözlemlenmektedir.CHP'yi destekleyen yoğun bir Alevi sosyal demokrat kitle mevcuttur. Yoğun Kürt nüfusu, HDP'nin oyunun da hayli yüksek olmasını sağlar.[11] Toros Dağları
Toros Dağları ya da kısaca Toroslar, Türkiye'nin Akdeniz kıyılarına paralel olarak, Teke Yarımadası'ndan Suriye'ye, hatta iç kesimlere de uzayarak Irak sınırına varan, içinde birçok sıradağı da barındıran bir dağ zinciridir. Bu zincirin en yüksek noktası 3767 metrelik Kızılkaya zirvesidir.
Oluşumu
Toroslar Kuzey Anadolu Dağları gibi 3. jeolojik zamanda Alpin Orojenezi ile oluşmuştur. II. jeolojik zaman boyunca Tetis Okyanusu'nun tabanında bulunan arazi tortul maddelerle dolmuştur. Tetis Okyanusu'nun tabanı karadan dış kuvvetlerin (akarsu, rüzgâr, buzul, dalga ve deniz akıntıları) taşıdığı malzeme birikmeye başlamıştır. Deniz tabanında biriken taşınmış malzeme üstten gelen basınçla tortul taşlara dönüşmüştür. Afrika Levhası ve Arap Levhasının kuzeye doğru hareketi bu alana basınç uygulamıştır. Yan basınca uğrayan tabakalar sert ise kırılır(kırık dağları oluşur, Horst-Graben), daha yumuşak ise kıvrılır. Yumuşak olan bu Tortul tabakaların kıvrılarak yükselmesiyle alanda Alpin kuşağın bir parçası olan Toros Dağları oluşmuştur. Kıta hareketleri ile kuzeye hareket eden Afrika ve Arap levhaları Tetis Okyanusu’nun tabanının yok olarak Toros Dağlarının oluşumuna sebep olmuştur. Arap levhası daha hızlı hareket ettiğinden Güneydoğu Toroslar daha dış bükey hale gelmiştir[1].
Toros dağlarının Bölümleri
Toroslar 3 kısımda incelenir. Bölümleri ve zincirdeki sıradağlar batıdan doğuya şöyledir;
Batı Toroslar
Akdağlar, Bey Dağları, Katrancık Dağı, Geyik Dağları
Orta Toroslar
Akçalı Dağları, Bolkar Dağları, Aladağlar, Tahtalı Dağları
Güneydoğu Toroslar
Nurhak Dağı, Malatya Dağları, Maden Dağları, Genç Dağları, Bitlis Dağları
Batı Toroslar
Batı Toroslar veya Antalya Toros Dağları, Teke Yarımadasından başlayarak Antalya Körfezi'nin çevresinde bir yay çizer. Doğuda Taşeli Platosu ve Göksu Nehri ile Orta Toroslardan ayrılmaktadır.
Güneydoğu Toroslar
Güneydoğu Anadolu Bölgesinin ve Kuzey Mezopotamya'nın coğrafi olarak kuzey sınırını oluşturur. Dicle Nehri kaynağını bu kısımdan alır.
Güneydoğu Toroslar'ın batı sınırı, Ceyhan Nehri vadisinden, Ahır Dağı ve Engizek Dağı ile başlar[2]. Bey Dağları, Hazarbaba Dağı, Maden Dağı, Mastar Dağı, Akdağ, Akçakara dağları, Muşgüneyi Dağları, İhtiyarşahap Dağları, ile Hakkâri yöresine ulaşır.
Hakkâri civarında Türkiye'nin yüksek dağları bulunur. Şırnak-Şemdinli arasında 3000–4000 m yüksekliklere ulaşan, geçit vermez sarp ve keskin zirveli dağlar bulunur: Karadağ, Sat Dağı, Buzul (Cilo) Dağları, Karadağ (Hakkâri kuzeyinde), Sümbül Dağı, Samur Dağı, Altın Dağı, Serdolusu Dağı, Tanintanin Dağları. Bu dağlar birbirine paralel dizilmiştir[3].
Toros Dağları Polyeleri
Toroslar üzerindeki polyelerin çoğunluğu Orta ve Batı Toroslar üzerinde, Isparta Açısı üzerinde bulunur. Bu alanda belirlenen 175 polyenin %90'ı 447 ile 1865 m yükseltileri arasındadır. %65'inin büyüklüğü 10 km²'yi geçmez[4].
Polyelerden en batıda Muğla Polyesi, en doğuda Uzuntekne Polyesi (Van) bulunur. Bazı polyeler Holosen'deki deniz yükselmesi ile koy halini almıştır. Yükseklikleri 40 m (Muğla Pollyesi)ile 2260 m (Höyükalanı Polyesi) arasında değişir. Dünyada çoğu polyenin alanı 10 km²'den düşüktür. Toros polyelerinin alanı, Arı polyesi 0,5 km² ile Kestel Polyesi 521 km² arasında değişir, ortalama alan 26,2 km²'dir. 100 km²'den büyük 14 polye bulunur. 115 polyenin alanı 10 km²'den küçüktür. Flüvyal (akarsu) süreçlerine bağlı oluşan polyeler dairesellik oranı yüksek, tektonik etkiler ile oluşan polyelerde uzama oranı yüksektir[4].
Kaynak ve Dipnotlar
Wikipedia
Moderatör tarafında düzenlendi:
