Emre ESMER
Moderatör
Süleyman Turan Kimdir?
Süleyman Turan (d. 19 Kasım 1936; İstanbul- ö. 10 Eylül 2019; Kadıköy, İstanbul), Türk sinema ve tiyatro sanatçısı.
Süleyman Turan, 19 Kasım 1936 tarihinde İstanbul Kadıköy'de doğmuştur. Gerçek Adı Süleyman Başturan'dır. İlk, orta ve liseyi Kadıköy'de okudu. Liseyi Haydarpaşa Lisesi'nde bitirdi. Daha küçük yaşlarda sanata karşı meraklı olduğu için halkevlerine girer çıkardı. Oralarda çalışmalar yapan resim hocalarının atölyelerine katılır resim yapmayı öğrenirdi.
Daha sonra İstanbul Üniversitesi ingiliz Filolojisine girer, ancak üçüncü sınıfa kadar okuyabildi.
Yedek subay olarak askere gitti. O sırada Kore savaşı vardır. Gönüllü olarak Türk birliğine katılır ve Japonya'ya gider. Bir gün, Japonya'da askerler arasında bir yetenek yarışması düzenlenir. Bu yarışmaya Türk askerler ingilizce yazılan bir piyes ile katılır ve oyun birinci seçilir. Bu onun sahne sanatlarına başladığı ilk denemesi olmuştur. Yine bir gece Tokyo'da bir gece kulübüne gittiklerinde bir film çekimine şahit olurlar. Brezilya-Japonya co-prodüksiyonu olan bir filmdir bu. Bu filmde figüran olarak oynar. Askerliği bitmesine rağmen Türkiye'ye dönmez ve uzun bir süre uzak doğu ve Amerika'da macera yaşar.
İlk kez sahneye İstanbul'da bir tiyatro oyunuyla çıktı. Oynadığı ilk film Osman Seden'in yönettiği ve baş rollerde; Türkan Şoray, Tamer Yiğit, Öztürk Serengil, Hulusi Kentmen'in olduğu "Sayın Bayan" adlı filmdi.
Süleyman Turan, bir dönem de dergi ressamı olarak çalıştı. Filmlerin dışında uzun zaman karikatür ve resim yaptı. Çizimleri uzun zaman "Akbaba" dergisinde yayımlandı. Önce Akşam gazetesinde başladı çizgi roman çizmeye. Senaryolarını da o yazıyordu. Bu arada afişlende 15 yıldan fazla çizgi roman çizdi. Hafta sonlarında ise Veli Efendi'de "At yarışları"nda bilet satar.
Tiyatro ve sinemaya karşı aşırı bir ilgisi vardır. İngiliz filolojisinde okurken her gece Gürdal Onur adlı arkadaşının oynadığı tiyatronun kulisine takılmaktadır. Sürekli gidip geldiği bu yer, ünlü tiyatro sanatçısı Saim Alpago'nun kurduğu özel tiyatrodur. O kadar sık gider ki oyunu adeta ezberlemiştir. Bir gün Selim Naşit tiyatroya gelmeyince onun oynadığı rolü alır. 1962′de Tiyatroya başlar. "Harput'ta Bir Amerikalı" oyununda başrol bile oynadı.
1963 yılında Ses dergisinin açtığı yarışmayı kazanarak sinemaya adım attı. Aynı yarışmada o yıl Ajda Pekkan ve Ediz Hun birinci seçilerek sinemaya adım atmışlardır. Bu sırada Kemal filmdeki bir yetkili onun soyadını çok uzun bulur ve Başturan'ı Turan olarak değiştirir. "Sayın Bayan" filmi ile Türk sinemasına adım atar. Oldukça küçük bir roldür bu. Sonraki filmi "Koçum Benim"'de ise koca bir rolü vardır. Bu filmde Türk sinemasının kralı Ayhan Işık ile beraber oynar. Genellikle 'esas oğlan'ın sadık dostu rollerinde, sevecen tiplemesiyle başarılı olup beğeni kazanmıştır.
1970 senesinde "Dikkat Kan Aranıyor" adlı filmde Ekrem Bora ile rolleri paylaşmış, akıl hastanesinden kaçan deli rolü ile olağanüstü bir performans göstermiştir. 1971 senesinde Yılmaz Güney ile "Yarın Son Gündür" adlı filmi çevirir. Bu filmdeki rolü ile de 9. Antalya Film Şenliğinde en iyi yardımcı erkek oyuncu ödülünü alır. 1972 yılında Antalya Film Festivalinde, "Güllü" ile en iyi yardımcı erkek oyuncu ödüllerini almıştır.
70′li yıllarda Türk sinemasıbirkaç sene sinemadan uzaklaşarak çizgi-roman ve senaryo yazarlığı yaptı. Bu sırada TRT'den gelen bir teklifi değerlendirir ve sesli çekilen ilk dizi filmlerden biri olan "Sarıpınar 1914″ de oynar.
Üç tane de film senaryosu yazmıştır. Bunlar; Dönme Dolap (Sinema Filmi)1983, Baş Belası (Sinema Filmi)1982, Sevgili Dayım (Sinema Filmi)1977 filmleridir.
Ölümü
19 Kasım 1936'da Kadıköy, İstanbul'da doğan oyuncu Süleyman Turan 10 Eylül 2019'da doğum yeri Kadıköy'de kalp krizi sonucu 82 yaşında vefat etmiştir. Turan'ın cenazesi Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verilmiştir.
Kadıköy'de evinde hayatını kaybeden Yeşilçam'ın tanınan ismi Süleyman Turan dün Üsküdar Şakirin Camisi'nde düzenlenen cenaze töreninin ardından Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verildi. Sevilen sanatçıyı son yolculuğunda arkadaşları yalnız bırakmadı. Süleyman Turan önceki gün Kadıköy'deki evinde ölü bulunmuştu. Usta oyuncunun yapılan incelemelerde kalp krizi sonucu 8 Eylül'de hayatını kaybettiği belirlenmişti. 83 yaşında hayata veda eden Süleyman Turan dün son yolculuğuna uğurlandı. Usta oyuncu için Üsküdar Şakirin Camisi'nde öğle namazına müteakip cenaze töreni düzenlendi. Sanatçının kızı Beliz Turan taziyeleri kabul etti. Beliz Turan babasının tabutuna gözyaşları içerisinde çiçek bıraktı. Süleyman Turan'ı son yolculuğunda sanatçı dostları da yalnız bırakmadı. Cenaze törenine Ediz Hun, Kadir İnanır, Orhan Gencebay, Hülya Koçyiğit, Menderes Samancılar, Şevket Çoruh, Kerem Alışık, İlyas Salman, Berhan Şimşek, Yusuf Sezgin, Serdar Gökhan, Melih Çardak, Nuri Alço gibi isimler katıldı. Bazı sanatçı dostları ise cenaze töreninde gözyaşlarını tutamadı. Gerçek adı Süleyman Başturan olan sanatçı, cenaze namazının ardından gözyaşları içinde Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verildi.
'BÜYÜK DEĞERİ KAYBETTİK'
Süleyman Turan ile çok eskiye dayanan bir dostluklarının olduğunu belirten Hülya Koçyiğit, "Çok iyi bir ailesi vardı. Eşi Canan hanımı çok severdim. Süleyman zaten sanatçı ruhlu bir insandı. Tiyatroyla ilgilenir, karikatür çizer, resim yapardı. Büyük bir değer kaybettik. Birer birer eksiliyoruz. Gerçekten kültürümüzü etkilemiş bir dönem, yavaş yavaş eriyip gidiyor. Allah'tan filmler var arkasında. Onun her filmini, her karakterini izlediğimizde onu anacağız" dedi.
Cenazeye katılan diğer dostları da şu görüşleri dile getirdi:
Orhan Gencebay: Dünyadaki görevini fazlasıyla yaptı. Allah rahmet eylesin, başımız sağ olsun.
Ediz Hun: Biz beraber sinemaya girdik, 63 senesinde. Hep birlikte olduk. Çok samimi, sevecen, esprili bir insandı. Sanat kabiliyeti de çok yüksekti. Büyük bir kayıptır. Mekânı cennet olsun. Kibar birisiydi. Büyük acı bizler için. 57 yıldır beraberdik.
'BENİM İÇİN DE GELİN'
Kadir İnanır: Bu, hayatın gerçeği. Kaçınılmaz bir gerçek bu. Bütün insanlığın sonunda geleceği yer burası. Burada aslolan bu dünyadan giderken arkanızda büyük bir saygınlık, büyük bir sevgi, büyük bir ilgi, büyük işler bırakmış olmanız gerekiyor. Süleyman kardeşimiz çok hassas bir insan olduğu için yaşadığı olaylardan büyük üzüntü duyarak gitti. Gerçek bu, kaçınılmaz. Bir gün benim için de gelirseniz çok sevinirim.
Ödülleri
1971 Adana Altın Koza Film Festivali, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü, Yarın Son Gündür
1972 Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü, Güllü
Filmografisi
Son Bir Aşk (2015)
Yahşi Batı (2010)
Sonsuz 2009
Kabadayı (film) 2007
Yılan Hikayesi 1999 2002
Sırılsıklam 1998
Hatıralar / Her Şey Sizin İçin 1997
Aylaklar 1994
Kimsesizler 1994
Yıldızlar Gece Büyür 1991
Acı 1988
Es Deli Rüzgar 1988
077 Hızır - Acil Servis 1988
Bir Çember Kırılırken 1987
Kuruluş / Osmancık 1987
Sevdim Seni 1987
Vurmayın 1987
Yapayalnız 1986
Kıskaç 1986
Acı Sevda 1985
Sosyete Şaban 1985
Alkol 1985
Acımak 1985
Kaçış 1985
Acıların Çocuğu 1985
Kanun Adamı 1985
Kadın Bir Defa Sever 1984
Ayşem 1984
Ejderin İntikamı 1984
Darbe 1984
Halk Düşmanı 1984
Dönme Dolap 1983
Gizli Kuvvet 1983
Bataklıkta Bir Gül 1983
Kurban 1983
Küçük Ağa 1983
Şaka Yapma 1981
Bay Alkolü Takdimimdir 1981
Köşe Kapmaca 1979
Vah Başımıza Gelenler 1979
Kalleş Adam 1979
Üç Tatlı Bela 1979
Cevriyem 1978
Yüz Numaralı Adam 1978
Sevgili Dayım 1977
Hatasız Kul Olmaz 1977
Lanet / İlenç 1977
Bir Adam Yaratmak 1977
Delicesine 1976
Nereye Bakıyor Bu Adamlar 1976
Gel Barışalım 1976
İzin 1975
Delicesine 1975
Tatlı Tatlı 1975
Fıstıklar 1975
Gördüğün Yerde Vur 1975
Haydi Gençlik Hop Hop 1975
Panik 1975
Yatak Hikayemiz 1975
Gece Kuşu Zehra 1975
Çapkın Hırsız 1975
Beş Milyoncuk Borç Verir misin 1975
Dayı 1974
İstek 1974
Yalnız Adam 1974
Reisin Kızı 1974
Hostes 1974
Kısmet 1974
Kara Pençe'nin İntikamı 1973
Düşman 1973
Öksüzler 1973
Siyah Gelinlik 1973
Kara Pençe 1973
Kaderim Kanla Yazıldı 1973
Ben Böyle Doğdum 1973
Katran Bebek 1973
Yabancı 1973
Zalim 1973
Ölüm Satanlar 1973
Elveda Meyhaneci 1972
Aşk Fırtınası 1972
Delioğlan 1972
Gece 1972
Bir Aşk Bin Ölüm 1972
Şehmuz 1972
Hayatımın En Güzel Yılları 1972
Çöl Kartalı 1972
