Şafii mezhebinde Yolcuların Namazı Cem ve Kasır
Yolcu olanların beş şart ile dört rek´atlik farz namazları iki rek´at olarak kılması caizdir.
1) Yolculuğun günah maksatlı olmaması.
2) Yolculuk mesafesinin onaltı fersah olması.[1]
3) Eda edilecek namazın dört rek´atli namaz olması.
4) Namaza başlama tekbirini alırken namazı kasretmeye niyet etmesi.
5) Mukim olan birine uymaması.
Kasr dört rekatlı farz namazları iki rekat olarak kılmaktır. Yolcular için tanınan bu ruhsat ayet ve hadislerlesabittir. Bunun delili şu ayeti kerimedir: Allah´u Teala Kuran-ı Kerim´de şöyle buyurur:
"Yeryüzünde sefere çıktığınız zaman, eğer kafirlerin size zarar vereceklerinden korkar sanız namazı kısaltmanızda üzerinize bir günah yoktur." (Nisa: 4/101)
Ya´Ia bin Umeyye, "Yeryüzünde sefere çıktığınız namazdan kısaltmanızda üzerinizde bir günah yoktur." (Nisa: 4/101) ayeti kerimesinin hükmünü Ömer İbnul Hattab´a sordum. Ömer şöyle dedi:
"Bu senin şaştığın şeye vaktiyle ben de şaşmıştım da Rasulullah´a bunu sormuştum,"
Rasulullah:
"Bu Allah´ın size yaptığı bir sadakadır. Allah´ın sadakasını kabul ediniz." [2] buyurdu.
Bu hadisi şerif yolculukta namazın sadece korku ve tehlikeli zamanlara ait değil, genel olduğunu bildirmektedir. Yani yolcu olan herkesin bu ruhsat ve faziletten yararlanabileceği hükmünü verir.
Enes (r.a) şöyle rivayet eder:
"Rasulullah öğlen namazını Medine ´de dört rekat olarak kıldırdı. İkindi namazını da Zulhuleyfe´de iki rekat kıldırdı." [3]
Ancak dört rekatlı olan bir farz namaz kasredilebilir. Şu halde sabah namazı ve akşam namazı dört rekat olmadığı için kasredilmezler. İftitah tekbirinde kasra niyet etmesi, ve mukim olan birine uymaması da gereklidir.
Yolcuların öğlen ve ikindi namazını cem´ ederek istediği vakitle kılmaları caizdir. Aynı şekilde akşam ile yatsı namazını cem´ ederek istediği vakitte kılabilirler.
Yağmurlu havalarda mukim olan kişi öğlen ile ikindiyi, akşam ile yatsıyı birinci namazın vaktinde cem´ ederek kılabilir.
İbni Abbas şöyle demiştir: "Hz. Peygamber seferde olduğu zaman öğle ile ikindiyi, akşam ile yatsıyı birleştirerek kılardı." [4]
Muaz İbni Cebel şöyle rivayet eder: "Peygamberimiz Tebük seferinde iken yola çıkmadan güneş batıya kayarsa öğle ile ikindiyi birarada kılardı. Eğer yola çıktıktan sonra batıya kayarsa ikindi namazını kılmak için bineğinden inene kadar öğleyi te´hir eder (ikisini bir kılardı). Akşam da aynı şekilde yapardı. Yola çıkmadan önce güneş batarsa akşamla yatsıyı bir arada kılardı. Eğer güneş batmadan önce yola çıkarsa yatsı namazını kılmak için inene kadar akşamı tehir eder. Sonra ikisini (akşamla yatsıyı) birleştirerek kılardı." [5]
Yağmurlu havalarda cemaatle namaz kılma imkanı var ise sonraki namaz bir önceki namaz ile cemi takdim halinde kılınabilir.
İbni Abbas (r.anhuma) şöyle rivayet eder: "Hz. Peygamber korku ve yolculuk olmadığı halde Medine´de öğlen ile ikindiyi, akşam ile yatsıyı birleştirerek kılardı." Ravilerden Vekii´nin hadisinde dedi ki: İbni Abbas´a, bunu niçin yaptı Dedim, ümmetine zorluk vermemek için, dedi. [6] Buhari´nin rivayetinde Eyüp isminde bir sahabi: ´Bu yağmurlu bir günde olmuştur´ ibaresini ekler.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] 1 Fersah 3 mı] olup, 16 iersah ile çarptığımızda 48 mil eder. 1 mil 4000 adımdır. 4XX4000= 192.000 adını. I adım 3 ayak mesafesi olup, 1 ayak meşalesini oıtalama 25 cm.kabul edersek 1 adım 25X3= 75 cm 75X192.000= 144.000 m= 144 km cdeı (Muğnıl Muhtaç. 1/266.
[2] Müslim, 686.
[3] Müslim, 690.
[4] Bulutu, 1056
[5] EhuDmud,l208
[6] Bulwi!,5/8, Mmlım, 705
Namazları Cem´etmek
Yolcular Öğlen-ikindi ve akşam-yatsı namazlarını birleştirerek kılabilirler. Buna cem´ denilir.
Bu cem´ durumu takdim (namazı öne alma) ve te´hir (namazı bir sonraki namazla birlikte kılmak için geciktirme) şeklinde olur.
Mesela öğlen-ikindi ikilisini öne alarak öğlen vaktinde kılınmasına cem´i takdim, ikindi vaktine bırakıp her iki namazı ikindi vaktinde kılmaya da cemi te´hir denir.
Akşam-yatsı namazları için de aynı durum söz konusu olup, yatsıyı akşamla birlikte öne alarak kılmaya cem´i takdim, akşamı geciktirip yatsı ile beraber kılmaya da cem´i te´hir denir.
Sabah namazı ise, müstakil olduğu için bu namaz, cem´ edilemez.
Namazları cem´etmek için gerekli şartlar.
1. Sıra yapmak, yani evvelkini ilk önce kılınır çünkü vakit onundur. Sonra ikincisi kılınır..
2. İkisini birlikte kılmaya ilk namazın niyetinde niyyet etmek. Selama kadar bu niyetin zamanı vardır.
3. İki namazın arasını uzun bir fasıla ile ayırmamak.
4. İkinci namaza başlayıncaya kadar seferin devam etmiş olması şarttır.
Namazı Kasretmek
Yolcuların dört rekatlı namazların iki rekaat olarak kılınmasına kasr adı verilir. Bunrn sahih olması için bazı şartlar gereklidir.
Namazları kasretmek için gerekli şartlar.
1-Yolculuk mesafesinin 144 km. olup. gidilen yerde dört gün veya daha fazla kalmamaya niyet etmek.
Gidilecek yerde giriş ve çıkış günleri hariç dört gün veya dört günden daha fazla kalmamaya niyet etmesi gerekir. Eğer dört gün ve daha fazla kalma durumu varsa o zaman namazlar kasredilemez.
Yolculuğa çıkan bir kimse gideceği yerde asgari olarak dört günden fazla kalacağını biliyorsa oraya varır varmaz seferi namazı kılamaz.
Şayet gideceği yerde kaç gün kalacağını bilmiyorsa yani işlerinin ne zaman biteceğini kesti rem i yorsa bugün-yarın döneceğim gibi bir durum varsa bu kişi 18 güne kadar seferi sayılır. Gidiş dönüş günleri hariç 18 gün kadar sefer imkânlarından yararlanabilir.
İmran bin Husayn (r.a.) rivayet etmiştir.
"Rcsulullah (s.a.v.) ile savaşlarda bulundum. Bu arada Mekke´nin fethi günü de onunla beraber idim. mekke´de 18 gece kaldı. (Farz) namazları ikişer rekat kılıyordu ve şöyle buyurdu:
"Ey mekke halkı siz dört (rekat) kılın. Biz ise misafiriz. [1]
2. Kasretmenin caiz olduğunu bilmek.
3. Seferinde asi olmaması ve seferinin günah maksatlı olmaması.
4. Belirli bir yere gitmeyi kastetmek.
5. Namaza başlayış tekbiri ile beraber her namazda kasretmeye niyet etmek.
6. Mukim olan bir imama uymamak.
7. Namazın sonuna kadar yolculuğun devam etmesi.
8. İkamet ettiği yerin sınırını geçmektir.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Ebıı Davııd, 1229. - See more at:
Yolcu olanların beş şart ile dört rek´atlik farz namazları iki rek´at olarak kılması caizdir.
1) Yolculuğun günah maksatlı olmaması.
2) Yolculuk mesafesinin onaltı fersah olması.[1]
3) Eda edilecek namazın dört rek´atli namaz olması.
4) Namaza başlama tekbirini alırken namazı kasretmeye niyet etmesi.
5) Mukim olan birine uymaması.
Kasr dört rekatlı farz namazları iki rekat olarak kılmaktır. Yolcular için tanınan bu ruhsat ayet ve hadislerlesabittir. Bunun delili şu ayeti kerimedir: Allah´u Teala Kuran-ı Kerim´de şöyle buyurur:
"Yeryüzünde sefere çıktığınız zaman, eğer kafirlerin size zarar vereceklerinden korkar sanız namazı kısaltmanızda üzerinize bir günah yoktur." (Nisa: 4/101)
Ya´Ia bin Umeyye, "Yeryüzünde sefere çıktığınız namazdan kısaltmanızda üzerinizde bir günah yoktur." (Nisa: 4/101) ayeti kerimesinin hükmünü Ömer İbnul Hattab´a sordum. Ömer şöyle dedi:
"Bu senin şaştığın şeye vaktiyle ben de şaşmıştım da Rasulullah´a bunu sormuştum,"
Rasulullah:
"Bu Allah´ın size yaptığı bir sadakadır. Allah´ın sadakasını kabul ediniz." [2] buyurdu.
Bu hadisi şerif yolculukta namazın sadece korku ve tehlikeli zamanlara ait değil, genel olduğunu bildirmektedir. Yani yolcu olan herkesin bu ruhsat ve faziletten yararlanabileceği hükmünü verir.
Enes (r.a) şöyle rivayet eder:
"Rasulullah öğlen namazını Medine ´de dört rekat olarak kıldırdı. İkindi namazını da Zulhuleyfe´de iki rekat kıldırdı." [3]
Ancak dört rekatlı olan bir farz namaz kasredilebilir. Şu halde sabah namazı ve akşam namazı dört rekat olmadığı için kasredilmezler. İftitah tekbirinde kasra niyet etmesi, ve mukim olan birine uymaması da gereklidir.
Yolcuların öğlen ve ikindi namazını cem´ ederek istediği vakitle kılmaları caizdir. Aynı şekilde akşam ile yatsı namazını cem´ ederek istediği vakitte kılabilirler.
Yağmurlu havalarda mukim olan kişi öğlen ile ikindiyi, akşam ile yatsıyı birinci namazın vaktinde cem´ ederek kılabilir.
İbni Abbas şöyle demiştir: "Hz. Peygamber seferde olduğu zaman öğle ile ikindiyi, akşam ile yatsıyı birleştirerek kılardı." [4]
Muaz İbni Cebel şöyle rivayet eder: "Peygamberimiz Tebük seferinde iken yola çıkmadan güneş batıya kayarsa öğle ile ikindiyi birarada kılardı. Eğer yola çıktıktan sonra batıya kayarsa ikindi namazını kılmak için bineğinden inene kadar öğleyi te´hir eder (ikisini bir kılardı). Akşam da aynı şekilde yapardı. Yola çıkmadan önce güneş batarsa akşamla yatsıyı bir arada kılardı. Eğer güneş batmadan önce yola çıkarsa yatsı namazını kılmak için inene kadar akşamı tehir eder. Sonra ikisini (akşamla yatsıyı) birleştirerek kılardı." [5]
Yağmurlu havalarda cemaatle namaz kılma imkanı var ise sonraki namaz bir önceki namaz ile cemi takdim halinde kılınabilir.
İbni Abbas (r.anhuma) şöyle rivayet eder: "Hz. Peygamber korku ve yolculuk olmadığı halde Medine´de öğlen ile ikindiyi, akşam ile yatsıyı birleştirerek kılardı." Ravilerden Vekii´nin hadisinde dedi ki: İbni Abbas´a, bunu niçin yaptı Dedim, ümmetine zorluk vermemek için, dedi. [6] Buhari´nin rivayetinde Eyüp isminde bir sahabi: ´Bu yağmurlu bir günde olmuştur´ ibaresini ekler.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] 1 Fersah 3 mı] olup, 16 iersah ile çarptığımızda 48 mil eder. 1 mil 4000 adımdır. 4XX4000= 192.000 adını. I adım 3 ayak mesafesi olup, 1 ayak meşalesini oıtalama 25 cm.kabul edersek 1 adım 25X3= 75 cm 75X192.000= 144.000 m= 144 km cdeı (Muğnıl Muhtaç. 1/266.
[2] Müslim, 686.
[3] Müslim, 690.
[4] Bulutu, 1056
[5] EhuDmud,l208
[6] Bulwi!,5/8, Mmlım, 705
Namazları Cem´etmek
Yolcular Öğlen-ikindi ve akşam-yatsı namazlarını birleştirerek kılabilirler. Buna cem´ denilir.
Bu cem´ durumu takdim (namazı öne alma) ve te´hir (namazı bir sonraki namazla birlikte kılmak için geciktirme) şeklinde olur.
Mesela öğlen-ikindi ikilisini öne alarak öğlen vaktinde kılınmasına cem´i takdim, ikindi vaktine bırakıp her iki namazı ikindi vaktinde kılmaya da cemi te´hir denir.
Akşam-yatsı namazları için de aynı durum söz konusu olup, yatsıyı akşamla birlikte öne alarak kılmaya cem´i takdim, akşamı geciktirip yatsı ile beraber kılmaya da cem´i te´hir denir.
Sabah namazı ise, müstakil olduğu için bu namaz, cem´ edilemez.
Namazları cem´etmek için gerekli şartlar.
1. Sıra yapmak, yani evvelkini ilk önce kılınır çünkü vakit onundur. Sonra ikincisi kılınır..
2. İkisini birlikte kılmaya ilk namazın niyetinde niyyet etmek. Selama kadar bu niyetin zamanı vardır.
3. İki namazın arasını uzun bir fasıla ile ayırmamak.
4. İkinci namaza başlayıncaya kadar seferin devam etmiş olması şarttır.
Namazı Kasretmek
Yolcuların dört rekatlı namazların iki rekaat olarak kılınmasına kasr adı verilir. Bunrn sahih olması için bazı şartlar gereklidir.
Namazları kasretmek için gerekli şartlar.
1-Yolculuk mesafesinin 144 km. olup. gidilen yerde dört gün veya daha fazla kalmamaya niyet etmek.
Gidilecek yerde giriş ve çıkış günleri hariç dört gün veya dört günden daha fazla kalmamaya niyet etmesi gerekir. Eğer dört gün ve daha fazla kalma durumu varsa o zaman namazlar kasredilemez.
Yolculuğa çıkan bir kimse gideceği yerde asgari olarak dört günden fazla kalacağını biliyorsa oraya varır varmaz seferi namazı kılamaz.
Şayet gideceği yerde kaç gün kalacağını bilmiyorsa yani işlerinin ne zaman biteceğini kesti rem i yorsa bugün-yarın döneceğim gibi bir durum varsa bu kişi 18 güne kadar seferi sayılır. Gidiş dönüş günleri hariç 18 gün kadar sefer imkânlarından yararlanabilir.
İmran bin Husayn (r.a.) rivayet etmiştir.
"Rcsulullah (s.a.v.) ile savaşlarda bulundum. Bu arada Mekke´nin fethi günü de onunla beraber idim. mekke´de 18 gece kaldı. (Farz) namazları ikişer rekat kılıyordu ve şöyle buyurdu:
"Ey mekke halkı siz dört (rekat) kılın. Biz ise misafiriz. [1]
2. Kasretmenin caiz olduğunu bilmek.
3. Seferinde asi olmaması ve seferinin günah maksatlı olmaması.
4. Belirli bir yere gitmeyi kastetmek.
5. Namaza başlayış tekbiri ile beraber her namazda kasretmeye niyet etmek.
6. Mukim olan bir imama uymamak.
7. Namazın sonuna kadar yolculuğun devam etmesi.
8. İkamet ettiği yerin sınırını geçmektir.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Ebıı Davııd, 1229. - See more at:
Ziyaretçiler için gizlenmiş link, görmek için lütfen üye olunuz.
Giriş yap veya üye ol.
