Buraya Selçuklular devrinde yerleşen Oğuz Türk oymağının "Yalvaçlılar" olmasından dolayı bu dönemden sonra yerleşke "Yalvaç" olarak anılmaya başlanmıştır. "Yalvaç" kelimesi "peygamber, resul, elçi, yol gösterici" sözlük anlamı gelmektedir. Ziya Gökalp ise kelimenin eski Türkçede "sihir" manasına gelen "yalavı" kelimesinden, "yalavaç" şekline dönüştüğünü belirtmiştir. Yalvaç adı eski Türk kaynaklarında da kullanılmıştır. Bunlardan Orhun Abidelerinde "Yalabaç" şeklinde, "elçi ve resul" anlamında kullanılmıştır. Kutadgu Bilig'de ise kullanılan "Yalavaç" kelimesi peygamber olarak kullanıldığı gibi diplomat, devlet memuru ve elçi anlamlarında da kullanılmıştır. Yalvaç'ta Oğuz hanın altı oğlundan Dağhan'ın birinci kabilesinin adı "Salur"; ikinci kabilesi de "Eymir" olup günümüz Yalvaç merkez ilçesinde bu iki ismi taşıyan mahalleler bulunmaktadır.
Türk idaresi öncesinde Yalvaç:
İlçe çok eski bir yerleşim yeridir. Yalvaçta yapılan araştırmalar sonucunda yerleşimin tarihi Geç Neolitik döneme ve Kalkolitik Çağ' a kadar uzanmaktadır. Antik Anadolu' da Pisidia bölgesinde bulunan yerleşim M.Ö. 546 yılında Lidya kralı Kroisosun Pers kralı Kyrosa yenilmesinden sonra Pers idaresine girmiştir. Büyük İskender tarafından Makedonya Krallığı topraklarına katılan yerleşim onun ölümünden sonra komutanlarından I. Antigonos Monophtalmos tarafından kurulan Antigonos Hanedanı idaresindeki Makedonya Krallığı topraklarında yer aldı. İpsos Savaşı nda I. Antigonos Monophtalmos un ölmesiyle Pisidia bölgesinde yer alan Yalvaç ta Selevkosların egemenliğine girdi. Pisidia ile Frigya sınırlarının ortasında yer alan Yalvaç ta Selevkoslar tarafından M.Ö. 275 yılında Frigya da bulunan Galyalılara karşı ileri bir karakol olarak Antiocheia, Pisidya kenti kuruldu. III. Antiokhos döneminde Selevkoslar ın Romalılara yenilmeleri sonucu M.Ö. 188 yılında yapılan Apamea Antlaşması ile Yalvaç ın da bulunduğu bölge Romalılar tarafından yaptıkları yardım karşılığı olarak Bergama Krallığı na bırakıldı. M.Ö. 129 da Romalılar Bergama Krallığı na saldırarak Yalvaç ın olduğu bölgeyi ele geçirmiş ve burayı Kapadokya Krallığı na vermiştir. Küçük krallıkların denetiminde bulunan Yalvaç M.Ö. 1. yüzyılın başlarında kesin olarak Roma egemenliğine geçti. Roma İmparatoru Augustus tarafından M.Ö. 6. yılında Pisidiada sekiz koloni kurulmuş olup, Antiocheia, Pisidya bunların merkezi konumunda yer almıştır. Roma İmparatorluğunun M. S. 395 yılında bölünmesiyle Antiocheia Bizans İmparatorluğunun topraklarında kalmış ve eyalet ve piskoposluk merkezi olarak varlığını sürdürmüştür. Araplar M. S. 664 yılında Antiocheiayı ele geçirmişlerdir. 713 yılında gerçekleşen Arap saldırılarında şehir tamamen yakıldı.
Türkler ve Osmanlı döneminde Yalvaç:
Türkler'in Malazgirt savaşından sonra Anadolu'da ilerleyişleri sırasında Antiocheia, Pisidya Bizans için önemli bir savunma merkezi görevi görmüştür. Miryokefalon Muharebesi'nden sonra Yalvaç, Anadolu Selçuklu Devleti egemenliğine geçmiş ve Türk yerleşimi kalıcı olarak başlamıştır. 1243 yılında gerçekleşen Kösedağ Savaşı ile Anadolu'da beylikler dönemi başlamış, Yalvaç Hamitoğulları Beyliği denetimine geçmiştir. Hamidoğullarının Karamanoğulları Beyliği ile yaptığı mücadelede zor durumda kalması üzerine Yalvaç'ın da içinde bulunduğu bazı yerleşimler I. Murad tarafından parayla alınarak Osmanlı egemenliğine katılmıştır (İlçede 1200'lü yılların başından kalma "Ulu Çınar" diye bilinen çınar ağacı vardır. Ağaç şu anda koruma altındadır). Karamanoğulları tarafından ele geçirilen yerleşim 1387 yılında yeniden Osmanlı egemenliğine geçmiştir. Yalvaç, 1402 yılındaki Ankara Savaşı'ndan sonra Timur tarafından Karamanoğulları beyliğine bırakılmıştır. 1415 yılında Çelebi Mehmed tarafından yeniden Osmanlı egemenliğine katılmıştır. Osmanlı yönetimindeyken Hamid sancağına bağlı kaza olan yerleşim 19. yüzyılın başlarında sancağın en büyük kazası olmuştur. Yalvaç 1840 yılında Konya'ya bağlanmış olup, 1864 yılında da belediye teşkilatı kurulmuştur. Yalvaç, Cumhuriyetin ilanından sonra, Ispartaya bağlanmıştır.
tr.wikipedia.org'dan alıntıdır.
Türk idaresi öncesinde Yalvaç:
İlçe çok eski bir yerleşim yeridir. Yalvaçta yapılan araştırmalar sonucunda yerleşimin tarihi Geç Neolitik döneme ve Kalkolitik Çağ' a kadar uzanmaktadır. Antik Anadolu' da Pisidia bölgesinde bulunan yerleşim M.Ö. 546 yılında Lidya kralı Kroisosun Pers kralı Kyrosa yenilmesinden sonra Pers idaresine girmiştir. Büyük İskender tarafından Makedonya Krallığı topraklarına katılan yerleşim onun ölümünden sonra komutanlarından I. Antigonos Monophtalmos tarafından kurulan Antigonos Hanedanı idaresindeki Makedonya Krallığı topraklarında yer aldı. İpsos Savaşı nda I. Antigonos Monophtalmos un ölmesiyle Pisidia bölgesinde yer alan Yalvaç ta Selevkosların egemenliğine girdi. Pisidia ile Frigya sınırlarının ortasında yer alan Yalvaç ta Selevkoslar tarafından M.Ö. 275 yılında Frigya da bulunan Galyalılara karşı ileri bir karakol olarak Antiocheia, Pisidya kenti kuruldu. III. Antiokhos döneminde Selevkoslar ın Romalılara yenilmeleri sonucu M.Ö. 188 yılında yapılan Apamea Antlaşması ile Yalvaç ın da bulunduğu bölge Romalılar tarafından yaptıkları yardım karşılığı olarak Bergama Krallığı na bırakıldı. M.Ö. 129 da Romalılar Bergama Krallığı na saldırarak Yalvaç ın olduğu bölgeyi ele geçirmiş ve burayı Kapadokya Krallığı na vermiştir. Küçük krallıkların denetiminde bulunan Yalvaç M.Ö. 1. yüzyılın başlarında kesin olarak Roma egemenliğine geçti. Roma İmparatoru Augustus tarafından M.Ö. 6. yılında Pisidiada sekiz koloni kurulmuş olup, Antiocheia, Pisidya bunların merkezi konumunda yer almıştır. Roma İmparatorluğunun M. S. 395 yılında bölünmesiyle Antiocheia Bizans İmparatorluğunun topraklarında kalmış ve eyalet ve piskoposluk merkezi olarak varlığını sürdürmüştür. Araplar M. S. 664 yılında Antiocheiayı ele geçirmişlerdir. 713 yılında gerçekleşen Arap saldırılarında şehir tamamen yakıldı.
Türkler ve Osmanlı döneminde Yalvaç:
Türkler'in Malazgirt savaşından sonra Anadolu'da ilerleyişleri sırasında Antiocheia, Pisidya Bizans için önemli bir savunma merkezi görevi görmüştür. Miryokefalon Muharebesi'nden sonra Yalvaç, Anadolu Selçuklu Devleti egemenliğine geçmiş ve Türk yerleşimi kalıcı olarak başlamıştır. 1243 yılında gerçekleşen Kösedağ Savaşı ile Anadolu'da beylikler dönemi başlamış, Yalvaç Hamitoğulları Beyliği denetimine geçmiştir. Hamidoğullarının Karamanoğulları Beyliği ile yaptığı mücadelede zor durumda kalması üzerine Yalvaç'ın da içinde bulunduğu bazı yerleşimler I. Murad tarafından parayla alınarak Osmanlı egemenliğine katılmıştır (İlçede 1200'lü yılların başından kalma "Ulu Çınar" diye bilinen çınar ağacı vardır. Ağaç şu anda koruma altındadır). Karamanoğulları tarafından ele geçirilen yerleşim 1387 yılında yeniden Osmanlı egemenliğine geçmiştir. Yalvaç, 1402 yılındaki Ankara Savaşı'ndan sonra Timur tarafından Karamanoğulları beyliğine bırakılmıştır. 1415 yılında Çelebi Mehmed tarafından yeniden Osmanlı egemenliğine katılmıştır. Osmanlı yönetimindeyken Hamid sancağına bağlı kaza olan yerleşim 19. yüzyılın başlarında sancağın en büyük kazası olmuştur. Yalvaç 1840 yılında Konya'ya bağlanmış olup, 1864 yılında da belediye teşkilatı kurulmuştur. Yalvaç, Cumhuriyetin ilanından sonra, Ispartaya bağlanmıştır.
tr.wikipedia.org'dan alıntıdır.