insanoğlunun ilk Ölçü birimi Adem Atamızın Ölçü Birimleri Makelesi
insanoğlunun ilk ölçü birimi Adem atamızın ölçü birimleri Makelesi
Selamünaleyküm dostlar
Ben Karoglan Başağaçlı Raşit Tunca
Öncelikle sizlerle Beni yeni bir Makale de buluşturan Rabb'ime hamd ederim
Bütün meleklerine ve peygamberlerine de Salat selam eylerim, Allah dostlarınada Sevgilerimi sunarım.
Geçen son sohbetimizde Bahsettiğimiz inç meselesi şu anda yalanlamak da biz yalanlama iddiları ortalıkda dolaşmakta.
Sohbetimizde bahsettiğimiz gibi, Adem atamız ilk insan ve, onun da bazı ölçü birimlerini ihtiyacı var, ve bugünün insanlarının keşfettiği mamuşka bebekleri gibi, bizler Hazreti Adem'in içinden Çıkıp gelen insanlarız. Her büyük Mamuşkanın içine giren mamuşka ondan bir küçük olmalı ki, büyüğün içine girmiş olsun. Demek ki her büyüğün içindeki insan, Ondan bir küçük boy demektir, bir miktar küçük. işte İnsanoğlu küçüle küçüle, bugünün İnsanoğlu haline geldi fakat, eli kısaldı boyu kısaldı, Ölçüsü kısaldı, terazi kısaldı ve bugünlere öyle geldi.
Ben Çocukluğumda rahmetli babamın el ve parmakların hatırlıyorum da, benimki onun yanında, tavada omlet gibi kalıyordu, Şu anda benim çocuklarımın el ve parmak yapıları da, benimkinin yanında, aynı babamın yanındaki omlet gibi benim yanımda omlet durumundalar.
Ve Adem atamız zamanında Demir Yok, marangozluk yok, testere yok ki, ne ile marangozluk yapacak. O ki Allah'ın ilk Peygamberi ve her ilimden bildiği için, ölçü için, elinde ne varsa onu ölçü olarak dan kullanmış, ve parmaklarının uzunluğu, bir karışı, kolunun uzunluğu, dirseğinin uzunluğu, adımının uzunluğu,.. bu şekilde uzunluk birimi kullanmış.
Daha önce anlatmıştım, benim işaret veya (küsür fark var) orta Parmağımın uzunluğu 13 küsür santim 14 gibi idi Çocukluğumda, Şu anda ben de insanoğlu gibi, sıcak suda çeken kumaş gibi, bizde çektik ve, şu anda o uzunlukta ben bile değilim.
Ve benim ölçülerrim işte Adem atamızın ölçü birimine yakın birimler idi.
Bir karışımın uzunluğu 22 santimdir, ve orta Parmak ucumdan dirseğime kadar olan uzunluk 54 santimdi. Sağ kolumu sağ tarafıma açtığım zaman, orta parmak ucundan sol omzumun başına kadar 1 metredir, buna Adem atamızın ölçüsünde ve hatta Osmanlı'da bu ölçüyü kullanmış buna Bir arşın denir ve ya da bir kulaç denilir.
Ve dedik ki Geçenki sohbetimizde İngilizleri ayakta tutan, Onların yaptığı Güzel bir sünnet ki, o Adem atamızın ölçü birimi olan "inç" e sahip çıkmaları demiştik. ve şu inç Yani İngiliz uzunluk birimini araştırdım, benim söylemem ile tutarlı değil, al bakayım! Benim bildiğim kadarıyla 22 metre ya da 21 metre 1 "mil" denir Deniz ölçüsü, ilk Deniz filosunu kuranlar İngilizler ve deniz ölçü birimi olaraktan mil kullanmışlar, milde inç in bir üst boyutudur, onlu sistem ile, inç birimi şeklinde yer alır. ve Mil birimini kullanan ilk devlet ingilizlerde ingilizlerden çıkma bir birimdir
ALINTI
Mesafe ölçüm birimi olan mil, İsim olarak ingilizce kökenlidir, tarihte değişik yöre ve ilgi alanlarında farklı uzunlukta kullanılmış ve halen kullanılmaktadır. Standart kısaltması; (mi)´dir.
Kara mil´i (Statute mile) ve Deniz mil´i (Nautical mile) olarak iki farklı uzunluklara ayrılırlar.
Bir Kara mil´inin uzunluğu metrik hesaba göre tam: 1.609,344 metredir.
DENİZ MİLİ NEDİR?
Deniz mili (Nautical mile)´inin uluslararası resmi bir kısaltması olmadığından, şu kısaltmalara rastlamak mümkündür.: M, NM, nm, ve nmi.
bir meridyenin bir dakikalık yay parçasına karşılık gelen uzunluk birimi olan deniz mili (sembolü M, NM veya nmi) 1852 metreye karşılık gelir. Saatte 1 deniz miline eşit hız birimine ise knot adı verilir.
ALINTI SNONU
ve bu mildeki ölçüyü de şu anda 18 metre olaraktan yer veriyor internet ve Google amca. Hayır benim bilgilerim, eski bilgilerime göre 1 mil 21 metre idi yahut 22 metre idi, dediğim gibi Mamuşka bebeğin içindeki mamuşka bebek ondan daha küçük olmalı ki üstteki büyük Mamuşka bebeğin içine sığabilecek bir küçüklükte olması lazım. öyle olunca her ana babadan doğan bir çocuk, bir alt versiyon, şu anda insanlar (Büyük Öküzler) bu "G20" toplantılarıyla insanların ölçü birimleri ile oynamışlar, zaten insanlık küçülüyor fakat, işte bu G20 toplantılarında istediklerine istedikleri birimi veriyorlar, şu anda insanlık işte, oradaki birimlerde anlatıldığı gibi 1 inç 2,8 santimetreye düşmüş durumda, Halbuki bir inç 21 santim veya 22 santimdir, gerçek manasıyla 22 santimdir. şu anki haliyle 2,8 santime düşmüş, yani insanlık erlik ve erkeklik ve Rahman lık 2,8 santimetreye kadar düşmüş. Adem atamızın boyu rivayetlerde 70 zira veya 71 ve yahut 73 zira olduğu rivayet edilmekte. Daha önceki vaazlardaki hesabıma göre, bu da bugünün metresine vurduğumuz zaman, 33 metreye denk gelmekte idi, eski vaazlarımdaki hesabıma göre.
Aşağıya kısa olaraktan Osmanlı'nın kullandığı ölçü birimlerini de inşallah bir İnternet sayfasından alıntı yapraktan ekleyeceğim, işte Osmanlı'da ölçü birimi olaraktan mesela eskiden kumaş ölçerken, Bir arşın iki arşın derlermiş, O da metreye hiç gerek yok, Normal Osmanlı'nın boyun da, Bir arşın : sağ elin orta parmağından sol omuzun başına kadarolan uzunluğa Bir arşın veya Aslında Kulaç denir, ve kumaş ölçerken işte Bir arşın iki arşın diye ölçerlerdi, bir tarlayı o ölçecekleri zaman ise 1 adım 2 adım diye ölçülür, tarlada o şekilde ölçülmez, tarlada adım olaraktan ölçülür, benim eski adımımda ortalama olaraktan 90 santimdir, 1 metreden azdır, 70 ile 90 santim (1arşın) arası Adım atarım, Eski halim de, şu anda ölçmedim.
şu anda inçe sahip çıkanlar, o birimin alt veya üst birimlerine inçe birimine bu ölçüye sahip çıkan millet olaraktan benim bildiğim kadarı ile ingilizler var. Osmanlı da dahi kalmadığı için, şu anda tek sahip çıkan millet ingilizler olduğu için, Allah'a işte onları da, bu sevdiği bir taraftan dolayı ayakta tutmakta, onları ayakta tutan güzel sünnet ve adette, işte inç birimine sahip çıkmaları demiştim, bu sözümde yine kararlıyım, bu sözümü Allah'tan bana bildiren ilhamın doğru olduğuna inanıyorum, yalan diye affedenler, beni yalancı çıkarmaya çalışıyorlar, Onlar kendileri yalancı ve kendini inkar eden ahmaklardır ancak.
Bu gün o birimin ingilizlerde olması müslümnları hayıflandırdımı? evet emanete sahip çıkmayanın elinden emanet alınır sahıp çıkacaklara verilir o dirayette olanlara verilir. Osmanlıdan ingilizler çalmış almış ve fakat sahip çıkmışlar vessselam.
أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ , بِسْمِ ﷲِالرَّحْمَنِ اارَّحِيم
إِنَّا عَرَضْنَا ٱلْأَمَانَةَ عَلَى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَٱلْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا ٱلْإِنسَٰنُ ۖ إِنَّهُۥ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا
Euzubillahimineşşeytanirracim
Bismillahirrahmenirrahim
İnnâ aradnel emânete ales semâvâti vel ardı vel cibâli fe ebeyne en yahmilnehâ ve eşfakne minhâ ve hamelehal insân(insânu), innehu kâne zalûmen cehûlâ(cehûlen).
Meali :
Şüphesiz biz emaneti göklere, yere ve dağlara teklif ettik de onlar onu yüklenmek istemediler onu taşıyamamaktan korktulrda, Onu insan yüklendi. o da ona sahip çıkamadı da, o na zalimce ve çok cahilce davrandı. (Emanet Mehdi olabilirmi acaba burdaki emanet sizce)
Sadakallahul Aziym Ahzab Suresi 72. Ayet
أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ , بِسْمِ ﷲِالرَّحْمَنِ اارَّحِيم
وَٱلَّذِينَ هُمْ لِأَمَٰنَٰتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَٰعُونَ
Euzubillahimineşşeytanirracim
Bismillahirrahmenirrahim
Vellezîne hum li emânâtihim ve ahdihim râûn
Meali :
(Cennette ikram görecek olanlar var ya, işte o'nlar) Sözlerinin ve emanetlerinin Çobanıdırlar.
Sadakallahul Aziym Mearic Suresi 32. Ayet
Peygamber Efendimiz Sallallâhü Aleyhi ve Sellem Buyurdular
"Allah ve Resulünün, kendisini sevmesini isteyen kimse, emanete riayet etsin."
( Hadis-i Şerif , Taberani)
Peygamber Efendimiz Sallallâhü Aleyhi ve Sellem Buyurdular
"Emanet kaybedilince Kıyamet yaklaşır. İşleri, ehli olmayana vermek, emaneti kaybetmektir."
( Hadis-i Şerif , Buhârî)
أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ , بِسْمِ ﷲِالرَّحْمَنِ اارَّحِيم
إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ أَيُّهَا ٱلنَّاسُ وَيَأْتِ بِـَٔاخَرِينَ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ ذَٰلِكَ قَدِيرًا
Euzubillahimineşşeytanirracim
Bismillahirrahmenirrahim
İn yeşa’ yuzhibkum eyyuhen nâsu ve ye’ti bi âharîn(âharîne) ve kânallâhu alâ zâlike kadîrâ
Meali :
Ey insanlar! Allah dilerse sizi yok eder ve başkalarını getirir. Allah, buna hakkıyla gücü yetendir.
Sadakallahul Aziym Nisa Suresi 133. Ayet
ALINTI BAŞLANGICI
OSMANLI ÖLÇÜ BİRİMLERİ
Osmanlı Devleti'nde uzunluk ölçüsü birimi olarak "arşın" kullanılmış olmakla birlikte, "çarşı arşını" ile "mimar arşını" (zira-i mimari, zira) birbirinden farklıdır. (Osmanlı'da temel uzunluk ölçüsü birimi olan arşın üç çeşittir: arşın, zira, endaze)
Çarşı Ölçüleri
1 arşın = 68,58 santimetre (çarşı arşını)
1 rub = 1 urub = 8,57 santimetre = 1/8 arşın
1 kerrab = 1 kirah = 4,28 santimetre = 1/16 arşın
1 endaze = 65,25 santimetre (Fars menşelidir)
Mimar Ölçüleri
1 arşın = 1 zira = 75,7738 santimetre (bina arşını)
1 kadem = 1/2 zira = 37,8869 santimetre
1 parmak = 1/24 zira = 3,1572 santimetre
1 hat = 1/12 parmak = 2,631 milimetre
1 nokta = 1/12 hat = 0,219 milimetre
1 mimarî arşın = 1 zira = 1 zira-i mimari = 2 kadem (ayak) = 24 parmak = 288 hat = 3456 nokta = 75,7738 santimetre (Bir mimari arşının 1/2'si kadem, kademin 1/12'si parmak, parmağın 1/12'si hat, hattın 1/12'si noktadır. Yani 1 mimari arşın = 2 kadem = 24 parmak = 288 hat = 3456 noktadır.)
1 kulaç = 2,5 zira = 189,4345 santimetre
1 fersah = 3000 kulaç (normal yürüyüşle 1 saatte gidilen mesafe)
1 berid = 1 menzil = 4 fersah
1 merhale = 2 berid
Ağırlık Ölçüleri
1 çeki = 4 kantar = 225,79832 kilogram
1 kantar = 44 okka = 100 ludre = 56,44958 kilogram
1 batman = 6 okka = 7,69767 kilogram
1 okka = 1 kıyye = 400 dirhem = 1,282945 kilogram
1 dirhem = 3,2073625 gram
1 miskal (misgal) = 1,5 dirhem = 4,5819464 gram
7 miskal = 10 dirhem = 32,073625 gram
1 dünük (denk) = 1/4 dirhem = 801,84 miligram
1 kırat = 1/4 dünük = 4 bakray = 200,46 miligram
1 bağdadi (bakray) = 4 fitil
1 fitil = 2 nekir
1 nakir (nekir) = 2 kıtmir
1 kıtmir = 2 zerre
1 buğday = 1/4 kırat = 50,11 miligram
Mehmet İzzet'in 1912 baskı tarihli İlm-i Hisab (hesap bilimi) kitabına göre ağırlık ölçüleri farklı tarif edilmektedir:
Evzan-ı Kebire (büyük ağırlık ölçüleri)
1 çeki = 225,978 kilogram
1 kantar = 56,450 kilogram
1 batman = 7,692 kilogram
1 kıyye = 1,282 kilogram
Evzan-ı Mutavassıta (orta ağırlık ölçüleri)
1 dirhem = 3,207 gram
1 miskal = 4,810 gram = 0 1,5 dirhem
1 dünük (denk) = 801,75 miligram = 1/4 dirhem
Evzan-ı Hafife (hafif ağırlık ölçüleri)
1 kırat = 200,43 miligram = 1/4 denk
1 bağdadi (bakray) = 50,1 miligram = 1/4 kırat
1 fitil = 12,5 miligram = 1/4 bağdadi
1 nakir (nekir) = 6,26 miligram = 1/2 fitil
1 kıtmir = 3,13 miligram = 1/2 nakir
1 zerre = 1,56 miligram = 1/2 kıtmir
Ağırlık ölçüsü olarak arpa, buğday, pirinç, dirhem-i şeri, habbe ve hardal tanesi de kullanılmıştır.
dirhem, Osmanlı dirhemi okka, Osmanlı okkası kantar, Osmanlı kantarı
Alan Ölçüleri
1 hektar = 11 dönüm = 10105,337 metrekare = 17600 zira kare
1 dönüm-ü atik (eski dönüm) = 4 evlek = 918,667 metrekare = 1600 zira kare = 40x40 zira
1 dönüm-ü cedid (yeni dönüm) = 2500 metrekare
1 dönüm-ü kebir (büyük dönüm) = 2720 metrekare
1 evlek-i atik (eski evlek) = 229,666 metrekare = 400 zira kare = 20x20 zira
1 evlek-i cedid (yeni evlek) = 100 metrekare
1 cerip = 3600 zira kare = 60x60 zira
1 zira kare = 4 kadem kare = 0,57416 metrekare
1 kadem kare = 144 parmak kare = 12x12 parmak
1 parmak kare = 144 hat kare = 12x12 hat
1 hat kare = 144 nokta kare = 12x12 nokta
Çarşı ölçüleri olarak da "arşın kare", "rub kare", "kirah kare", "endaze kare" kullanılırdı.
Hacim Ölçüleri
1 kutu (god, kot, godik) = 4,625 litre
1 şinik = 9,25 litre = 2 kutu
1 kile (İstanbul kilesi) = 37 litre = 4 şinik = 8 kutu
Su Debisi Ölçüleri
Su kaynağının debisinin ölçülmesinde birim olarak "lüle" kullanılmıştır. Bir lüle yaklaşık olarak 26 milimetre çapında bir borudur ve dakikada 36 litre su akıtır. Günlük yaklaşık 52 metreküp su olarak kabul edilir. Şehir içinde yer alan su taksim istasyonlarında bulunan dağıtım sandıklarında kullanılan boruların günlük debisi ise dağıtım yapılan bölgenin ihtiyacına göre ayarlanmıştır ve aşağıdaki gibidir.
1 hilal = 0,5625 litre/dakika = 0,81 metreküp/gün
1 çuvaldız = 1,125 litre/dakika = 1,62 metreküp/gün
1 masura = 4,5 litre/dakika = 6,48 metreküp/gün
1 kamış = 9 litre/dakika = 12,96 metreküp/gün
1 lüle = 36 litre/dakika = 51,84 metreküp/gün
Osmanlı çarşısı - Osmanlı pazarı
Metrik Sistem
Osmanlıların metrik sisteme geçiş, Sultan Abdülaziz döneminde, 20 Cemaziyel hir 1286 (1869) tarihli bir hatt-ı hümayun ve kanunnameyle başlamıştır. Bu kanunnamede uzunluk ölçü birimi olarak "metre" kabul edilmiş ve eski ölçülere uygun isim verme endişesiyle metre için zira-i aşari yani ondalık zira deyimi kullanılmıştır.
Bu değişiklikle birlikte arazi ölçü birimi olarak "ar", hacim ölçüsü olarak öşr-i zira küp yani ondalık zira küp (desimetreküp, litre), ağırlık ölçüsü olarak da dirhem-i aşari yani ondalık dirhem (gram) kabul edilmiştir. Kanunda yeni ölçülerin Mart 1287'den (1870) itibaren resmi işlemlerde geçerli olacağı, halkın Mart 1290'a (1873) kadar eski ve yeni ölçüleri birlikte kullanabileceği ama bu tarihten sonra eski ölçülerin tamamen yasaklanacağı belirtilmiştir.
Sultan Abdülaziz dönemindeki gayretler yeterli olmamış, kapsamlı bir çaba Sultan İkinci Abdülhamit'in 1881 tarihli kanunnamesiyle olmuş ve metrik ağırlıklara 1883 tarihinden sonra damga vurulmaya başlanmıştır. Buna rağmen 1895 tarihinde bir defa daha geri dönüldüğü ve Osmanlı topraklarında bir süre daha dirhem kullanılmaya başlanmıştır. Metrik sisteme kesin geçiş ancak 26 Mart 1931'de çıkarılan Ölçüler Kanunu ile sağlanabilmiştir.
ALINTI SONU
Adem Atamız ve evlatlarının ve Bütün Peygamberlerin Ruhuna Salat Selam olsun.
---oOo---
Schrems, 27 Mayıs 2020
Bir Karoglan Başağaçlı Raşit Tunca Makalesi sonu
