İnfluenza, 3 farklı tipte influenza virüsünün neden olduğu bir solunum yolu enfeksiyonudur. Halk arasında grip olarak da bilinen bu hastalık tablosu, çoğunlukla bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde, çocuklarda ve yaşlılarda ani gelişen yüksek ateşle birlikte ortaya çıkar. Bağışıklık sistemi güçlü olan birçok insanda tamamen semptomsuz veya hafif semptomlarla izleyen bu enfeksiyon, riskli grupta yer alan kişilerde yaşamı tehdit edici boyutta ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Hastalık durumunda ortaya çıkan belirti ve bulguları erken dönemde fark edebilmek oldukça önemlidir.
İnfluenza Nedir?
İnfluenza, Orthomyxoviridae ailesinde yer alan ve tek sarmallı bir RNA virüsüdür. Kendi içinde tip A, B ve C olmak üzere 3 farklı türü bulunur ve ağır klinik hastalık tablosundan sorumlu olan virüs tipi sıklıkla İnfluenza Adır. İnsan, domuz, at, kuş ve deniz memelileri üzerinde hastalık yapıcı etkisi bulunur.
Hava, damlacık ve temas yolu ile kolayca yayılan virüs, bu sayede birçok insanda solunum yolu enfeksiyonuna yol açar. Virüsün solunum yolu mukozasına tutunması ile birlikte ortaya çıkan hastalık tablosu, virüsle aynı adı alır ve influenza kelimesi sıklıkla hastalık durumunu tanımlamak için kullanılır. Halk arasında grip olarak da bilinen bu hastalık tablosu sağlıklı yetişkin bireylerde son derece hafif seyrederken bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişilerde ve bebek, çocuk, yaşlı gibi riskli grupta yer alan bireylerde çok daha ağır klinik hastalık tablosuna yol açabilir. Bu nedenle hastalığa dair belirtileri zamanında fark etmek ve solunum yolunda ortaya çıkan enfeksiyonu en hızlı şekilde kontrol altına almak oldukça önemlidir.
İnfluenza Belirtileri Nelerdir?
Virüs, enfekte olmuş kişinin öksürmesi sonucunda damlacık yolu ile havaya yayılır ve hasta ile aynı kapalı ortamda bulunan diğer kişiler bu havayı soluyarak virüsü solunum yoluna almış olur. Doğrudan solunum sistemi mukozasına yerleşen virüs 1 ila 7 gün süren kuluçka süresini doldurduktan sonra hastalık üst solunum yollarında enfeksiyona yol açar ve hastalıkla ilgili ilk belirtiler ortaya çıkar. Hemen her yaş grubundan bireyde yaygın görülen influenza belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Ani gelişen ateş: Ateş, tüm viral hastalıklarda olduğu gibi influenzada da ilk olarak ortaya çıkan belirtilerden biridir. Hastalığın kuluçka süresi tamamlandıktan sonra kişide ani gelişen yüksek ateş bulgusu görülür ve aksiller (koltuk altı) veya alın bölgelerinden ölçülen vücut sıcaklığı 38 derecenin üzerinde seyreder.
Öksürük: Yaygın üst solunum yolu enfeksiyonlarından biri olan influenza durumunda ortaya çıkan bir diğer belirti ise öksürük şikayetidir. Solunum yolu mukozasında gelişen inflamasyon burada sekresyon artışına neden olur ve sık tekrarlayan öksürük bulgusu görülür.
Boğaz ağrısı: Solunum yolu mukozasına yerleşen ve bu bölgede yaygın enfeksiyon tablosuna neden olan influenza virüsü, kuluçka süresini tamamladıktan sonra kişide boğaz ağrısı ve yutkunma güçlüğü gibi şikayetlere yol açar. Daha sonraki süreçte öksürükle birlikte boğaz mukozası iyiden iyiye tahriş olur ve bu durum hastada ses kısıklığı, beslenme zorluğu gibi ek şikayetler yaratabilir.
Kas ağrısı: Viral enfeksiyon durumunda vücut direncinin zayıflamasına bağlı olarak kişide yaygın kas ağrısı ve halsizlik şikayetleri görülür. Hastalık süresince doğru şekilde dinlenmek ve bağışıklık sistemini destekleyecek şekilde beslenmek son derece önemlidir.
İnfluenza Tanısı Nasıl Konur?
İnfluenza hastalığında tanı sıklıkla ortaya çıkan bulgular doğrultusunda konur. Ani başlangıçlı yüksek ateş, öksürük, boğaz ve baş ağrısı, kaslarda yaygın ağrı ve halsizlik şikayeti akla sıklıkla viral enfeksiyon tablosunu getirir. Ancak bebekler, çocuklar, yaşlılar ve herhangi bir sebeple bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde hastalığı doğru şekilde saptamak ve kontrol altına almak için detaylı tanı yöntemlerine başvurulabilir. Burun ve boğaz sekresyonlarından alınan sürüntü PCR yöntemi ile incelenir ve solunum yolu salgılarında bulunan influenza virüsü teşhis edilir. Bununla birlikte hastalığın şiddetli seyrettiği olgularda bağışıklık sistemi elemanlarından biri olan lenfosit sayısı azalır, enerji metabolizması ile ilgili bir enzim olan LDH (Laktat Dehidrogenaz) yükselir, kanın oksijen düzeyi azalır ve akciğer grafisi bozulur.
İnfluenza Nedenleri Nelerdir?
İnfluenza hemen her yaş grubundan bireyi etkileyebilen yaygın solunum yolu enfeksiyonlarından biridir. Genellikle bağışıklık sistemi gelişmiş olan genç yetişkinler, hastalığı hafif semptomlarla atlatır. Ancak soğuk iklim koşulları, düzensiz beslenme ve uyku alışkanlıkları, yoğun stres düzeyi gibi bağışıklık sistemini düşüren her bir faktör, kişiyi influenza gibi çeşitli viral enfeksiyonlara yatkın hale getirir. Dolayısıyla bağışıklık sistemini baskılayan ve doğru şekilde çalışmasını engelleyen tüm nedenler influenza nedeni olarak kabul edilebilir.
İnfluenza Tedavisi Nasıl Yapılır?
İnfluenza tedavisi destek tedavi ve antiviral tedavi olmak üzere iki şekilde planlanır. Bağışıklık sistemi doğru şekilde çalışan ve altta yatan herhangi bir sağlık problemi bulunmayan genç yetişkin bireylere genellikle semptomları hafifletmeye yönelik tedaviler uygulanır ve çeşitli vitamin destekleri ile bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi amaçlanır. Bu süreçte hastaya en iyi şekilde dinlenmesi, yeterli sıvı alımına özen göstermesi, sağlıklı besinler tüketmesi ve gerekirse C vitamini ve benzer takviyeler alması önerilir.
İnfluenza Virüsü Nasıl Geçer?
Antiviral tedavi seçeneği ise daha çok bağışıklık sistemi baskılanmış kişilere veya bebek, çocuk, yaşlı ve gebe gibi riskli grupta yer alan hastalara uygulanır. Tedavide amaç, solunum yolunda yoğun şekilde bulunan influenza virüsünü baskılamak ve hastalığın ciddi komplikasyonlarını önlemektir. Antiviral ilaç tedavisi özellikle hastalığa dair belirtilerin ortaya çıktığı ilk 1-2 gün içerisinde başlanırsa grip olgusu daha hafif seyreder, daha hızlı şekilde iyileşir ve ciddi komplikasyonların önüne geçilmiş olur. Bu nedenle özellikle riskli gruplarda ortaya çıkan belirtiler ilk andan itibaren dikkate alınmalı, etkin tedavinin uygulanabilmesi için doğrudan sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
İnfluenza Bulaşıcı Mıdır?
İnfluenza kişiden kişiye doğrudan solunum yoluyla geçebildiği gibi hasta kişinin bulunduğu ortam havasına asılı kalan damlacık şeklindeki partiküllerin solunması ile de yayılabilen son derece bulaşıcı bir hastalıktır. Aynı zamanda virüs ile enfekte olan kişinin ağız, burun ve solunum yolu sekresyonlarına temas edilmesi de virüsün bulaşıcılığını artırabilir. Bu nedenle hastalık belirtisi gösteren kişilerden, kişilerin bulunduğu ortamlardan ve kişisel eşyalarla birlikte ortam yüzeyleri ile doğrudan temastan kaçınmak gerekir.
İnfluenza Hastaları Seyahat Edebilir Mi?
İnfluenza, yaygın olarak solunum yolu ile bulaşan bir hastalık olduğundan enfekte kişilerin hastalığı diğer insanlara bulaştırmamak için mümkün olduğunca izole olması önerilir. Bu nedenle influenza belirtileri gösteren veya çeşitli tanı yöntemleri ile hastalığı kesinleşmiş olan kişiler, toplu taşıma araçları ile seyahat etmemeli, zorunluluk durumunda ise sekresyonların havaya yayılmasını önleyecek şekilde maske kullanmaya özen göstermelidir.
İnfluenza Aşı ile Geçer Mi?
Aşı, hastalıkların doğrudan tedavisi için değil bağışıklık sistemin o hastalığı önceden tanıması ve virüsle temas durumunda hastalığı en doğru şekilde kontrol altına alması için geliştirilmiş bir yöntemdir. Bu nedenle influenza belirtileri gösteren kişiler, aşı uygulaması için riskli grupta kabul edilir. Dolayısıyla grip aşısı yaptırmadan önce hastalığa dair belirti ve bulguların detaylı şekilde muayene edilmesi, aşı uygulaması için mevsim geçişi gibi riskli zamanların tercih edilmesi önerilir.
İnfluenzada Nelere Dikkat Edilmelidir?
İnfluenza tanısı almış kişiler öncelikle kendilerini doğru şekilde izole etmeli ve hastalığı diğer insanlara bulaştırmamaya özen göstermelidir. Bu süreçte sağlıklı beslenmek, genel vücut hijyenini en doğru şekilde sürdürmek, yeterince dinlenmek ve stres gibi bağışıklık düzeyini olumsuz etkileyen faktörlerden uzaklaşmak son derece önemlidir.
İnfluenza ile Soğuk Algınlığı Arasındaki Fark Nedir?
Soğuk algınlığı sıklıkla Rhinovirüsler, Coronavirüsler ve Parainfluenza virüsü olmak üzere aynı anda birden fazla virüsün etken olduğu kompleks bir hastalık tablosudur. Üst solunum yollarını etkileyen bu viral enfeksiyon durumu genellikle grip ile benzer şikayetlere yol açabilir ancak görece daha hafif seyreden bir hastalıktır. Grip durumunda ilk belirtilerden biri yüksek ateş şikayetidir ancak soğuk algınlığında yüksek ateş, genel vücut ağrısı, yorgunluk ve öksürük gibi pek çok şikayet daha nadiren görülür. Soğuk algınlığı varlığında sıklıkla burun tıkanıklığı, hapşırma ve boğaz ağrısı gibi hafif belirtiler meydana gelir.
İnfluenza Virüsü Mevsimlere Göre Çeşitlilik Gösterir Mi?
Virüs genetik özellikleri açısından soğuk ile ilişkili değildir ancak kış aylarında vücut direncinin düşmesi, kapalı ortamlarda geçen sürenin artması ve ortam havalandırmasının yetersiz olması gibi bazı durumlar özellikle solunum yolu ile bulaşan viral hastalıkların sıklığını artırır. Bu nedenle influenza hastalığı ile soğuk kış günlerinde ve hava sıcaklığının ani değişiklik gösterdiği mevsim geçişi dönemlerinde daha sık karşılaşılır.
İnfluenzadan Nasıl Korunulur?
İnfluenzadan korunmak için diğer tüm enfeksiyonlarda olduğu gibi öncelikle temel sağlık kurallarını uygulamaya özen göstermek gerekir. Özellikle dış ortamda sık el yıkamak, kapalı ve kalabalık ortamlarda uzun süre bulunmamak, grip belirtileri gösteren kişilerden uzak durmak, sağlık beslenmeye ve düzenli uyumaya özen göstermek hastalıktan korunmak için yapılması gereken başlıca uygulamalardır. Ancak influenzadan korunmaya yönelik en önemli adım doğru aralıklarla uygulanan grip aşısıdır. Kişinin yaş grubuna ve genel sağlık durumuna uygun şekilde tercih edilen aşılama ile influenzadan korunması ve olası bulaş durumunda hastalığı en hafif seyirde geçirmesi sağlanır.
İnfluenza Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar Nelerdir?
İnfluenza hakkında doğru bilinen yanlışların bir kısmı şöyledir:
İnfluenza gibi solunum yolunu tutan viral hastalıkların yönetiminde en sık tekrarlanan yanlış, hastalığı iyileştirmek için kontrolsüz antibiyotik kullanımıdır. Antibiyotikler yalnızca bakteriyel enfeksiyonlar üzerinde etkilidir. Dolayısıyla viral enfeksiyon durumunda kontrolsüz antibiyotik kullanılması hastalıkla ilişkili şikayetleri iyileştiremeyeceği gibi kişinin vücut direncini daha fazla düşürecektir.
İnfluenza ile soğuk algınlığının karıştırılması kişinin hastalığa yönelik etkin tedaviye ulaşmasını zorlaştıran önemli hatalardan biridir. Soğuk algınlığı ve nezle durumunda ortaya çıkan burun ve geniz akıntısı, gözlerde yanma-batma, mide bulantısı ve ishal gibi semptomlar daha çok soğuk algınlığı ve nezle durumlarında ortaya çıkan önemli bulgulardır. Hastaların influenza ile ilgili belirtileri doğru şekilde ayırt edip tariflemesi son derece önemlidir.
İnfluenzaya dair belirtiler göstermeniz durumunda hastalığın seyri kötüleşmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir. Tedavi ile tam iyileşme sağlandıktan sonra hekiminiz tarafından önerilen aşı uygulamasını yaptırmanız oldukça önemlidir.
Kaynak medicalpark.com.tr
