Çocuğun uyku saatleri ebeveynler için en hassas konulardan biridir. Peki yaşlara göre uyku düzeni nasıl olmalı?
Ziyaretçiler için gizlenmiş link, görmek için lütfen üye olunuz.
Giriş yap veya üye ol.
Uyku çocuk sağlığı ve büyümesi için gerekli hayati bir ihtiyaçtır. Uyku, uyanıklık ve hafıza performanslarını desteklemektedir. Çocukların yeterli bir şekilde uykularını alması, çocukların işlevlerinin artmasına, davranış sorunlarının azalmasına ve huysuzluk yapmasını önlemeye yardımcı olur. Erken yaşta çocuğunuza uyku alışkanlığını öğretmek ve geliştirmesine yardımcı olmak bu yüzden çok önemlidir.
Çocuklar için uyku alışkanlığını iyi bir şekilde öğrenip uygulamak, ilerleyen yaşlarında ortaya çıkabilecek olan uyku sorunlarını çözmek için atılan ilk adım olabilir, bu yüzden iyi bir uyku alışkanlığı edinmek çok önemli bir tutumdur.
Çocuklar ne kadar uykuya ihtiyaç duyar?
"Çocuğum ne kadar uyumalıdır?" sorusunun yanıtı çocuğun yaşına göre değişir. İşte aylara ve yaşlara göre çocuğun uyku ihtiyacı...
- Eğer çocuğunuz 0-2 aylık ise günde ortalama 10.5 – 18 saat uykuya ihtiyacı vardır.
- Eğer çocuğunuz 2- 12 aylık ise günde ortalama 14-15 saat uykuya ihtiyacı vardır.
- Eğer çocuğunuz 1–3 yaşında ise günde ortalama 12–14 saat uykuya ihtiyacı vardır.
- Eğer çocuğunuz 3–6 yaşında ise günde yaklaşık 10–12 saat uykuya ihtiyacı vardır.
- Eğer çocuğunuz 7–12 yaşında ise günde yaklaşık 10–11 saat uykuya ihtiyacı vardır.
Bu uyku saatleri 24 saatlik süre içinde periyodik halde de olmalıdır, arka arkaya olması için kendinizi ve çocuğunuzu zorlamayın. Ayrıca çocuğunuzun ne kadar uyuduğunu takip etmeliniz en az uyku saati kadar önemlidir, uyku düzeni için bir tutarlılık geliştirme konusunda yardımcı olacak bir öneridir. Eğer çocuğunuz haftanın 3 gününde 4 saat uyuyorsa ve sonra da 4 gün boyunca 14 saat uyuyorsa, çocuğunuzda uyku bozukluğu olabilir.
- Eğer çocuğunuz 13–18 yaşında ise, günde yaklaşık 8–9 saat uykuya ihtiyacı vardır.
Çocukların ihtiyaçları ve rutin geliştirmek
Çcuğunuzun uyku alışkanlığını geliştirmek için çocuğunuzu rutin bir şekilde her gece takip etmelisiniz. Uyuma vakti geldiğinde, bir uyku zamanı ritüeli bulup uygulamak çocuğunuzun rahatlaması ve gece boyunca dinlenip kolay bir şekilde uyumasına yardımcı olacaktır.
Tipik uyku zamanı rutinleri
- Banyo yaptırın
- Pijama giydirin
- Dişlerini fırçalayın
- Bir hikaye okuyun
- Odanın rahat ve sessiz olduğundan ve sıcaklığın yeterli olduğundan emin olun
- Çocuğunuzu yatağına koyun
Çocuklarda ideal uyku süresi...
- İyi geceler deyin ve bırakın.
İlk 1000 gün ve bebeğinizin uykusu
Uyku meselesi, hamileliğinizin başından itibaren artık hayatınızda bambaşka bir şeye dönüşüyor. Bu süreçte unutmamanız gereken en önemli şey, kendi sağlığınızı ihmal etmemeniz gerektiği… İyi beslenmeli, uykunuza dikkat etmeli ve sağlıklı olmalısınız ki, hayatının ilk yıllarında daima size ihtiyaç duyan bebeğinizin ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli enerjiniz olsun. Siz iyi olduktan sonra, birkaç püf noktasına dikkat ederek bebeğinizin uykusunu düzenli alması için ona destek olabilirsiniz.
Özellikle ilk haftalarda, kendinize çok iyi bakın
Gittikçe bu düzen değişse de genellikle ilk haftalarda yenidoğanlar 2 saatte bir beslenmeye ihtiyaç duyarlar. 2 saatte bir karınlarını doyurur, susuzluklarını giderir ve aynı zamanda duygusal ihtiyaçlarına da annesinin göğsünde olma hissi ile karşılık bulurlar. Bu süreçte bebeğinizin ihtiyaçlarını karşılayabilmeniz için öncelikle kendinize iyi bakmanız gerektiğini unutmayın. Bebeğiniz uyudukça siz de uyuyun.
Etrafı sakinleştirin
Uyuyacağı odada tamamen sessiz ve sakin bir ortam yaratın. Yattığı odaya kendisini daha güvende hissetmesi için uyku için özel üretilen oyuncaklardan koyabilirsiniz. Aynı zamanda beşiğine veya yatağına en sevdiği oyuncağı, örtüyü veya yastığını da koymayı unutmayın.
Rutine koyun
Çocuklar her gece neye alışırlarsa, o düzende gitmekten mutlu olur. Yatmadan önce yaptığınız şeyleri sıraya koyun; pijamaları giymek, dişleri fırçalamak, hikaye okumak gibi… Ve bu düzenden şaşmayın.
Çocuğunuzu sürece dâhil edin
Yeterince büyüdüğünde, hangi pijamayı giyeceğine ve hangi hikayeyi dinlemek istediğinin kararını ona bırakın. Böylece kendini bu sürecin bir parçası olarak hissedecek.
Şarkılar ve masallar
Hikâyeler gibi, bebeğinizin uykuya rahat geçişinde şarkılar da iyi bir seçenektir. Masallar ve bebeklere uygun şarkılar neredeyse hipnoz etkisi yaratacak güçte olabilirler ve unutmayın, bu süreci kendiniz için de bir terapiye dönüştürmeniz mümkün!
Programlama sırlarını kullanın
Öğle uykularını iyi ayarlamanız, gece uykusuna yatıracağınız bebeğiniz için çok önemlidir. Bu saatleri iyi ayarlamak geceleri uykusuz kalmanızı engelleyecektir.
Bir adım ötede uyuyun
Çocuğunuz çok yorulduğunda, onu düzenli uyku saatlerine döndürmeniz çok zordur. Uyku saatini öyle bir zamanda ayarlayın ki, tam ayılmadan önce siz uyku zamanınıza geçmiş olun.
Çocuklarda öğlen uykusu...
Yeni bir bilimsel çalışma, 2 yaşın üzerindeki çocukların gün içerisinde uyumalarının, gece uykusunun geç saatlere itilmesi ve uyku kalitesinin düşmesi ile bağlantılı olabileceğini iddia ediyor.
“Gündüz uykusunun sağlık üzerindeki etkileri konusunda anlamamız gereken daha çok şey var. Elde ettiğimiz tek tutarlı bulgu, gündüz uyumayan 2 yaş üzerindeki çocukların, gece boyunca daha kolay ve istikrarlı bir şekilde uyudukları oldu.” diye açıklıyor Northwestern Üniversitesi nöroloji bölümünden yrd. Doç. Kelly Glazer Baron. “İnsanlar, çalışmayı okuyup ‘Yani daha iyi bir gece uykusu için 2 yaş üzeri çocukların gündüz uyumamaları gerekiyor’ sonucuna vardılar. Gün içerisinde uyumalarını engelleyerek, elbette ki gece daha çok uyumalarını sağlarsınız – yorgun olduklarından dolayı. Ancak buradan iyi bir şey olduğunu anlayamayız.”
Avustralya’da bir araştırma ekibi, 0-5 yaş arasındaki çocuklarda, gündüz uykusunun biliş, obezite, uyku kalitesi ve belirli stres işaretleri gibi sağlıkla ilgili çeşitli faktörler üzerindeki etkisini konu alan, yayınlanmış 26 çalışmayı analiz etti. Ancak bulguların, bir istisna dışında, herhangi bir net sonuca varabilmek için yeterince benzer olmadıklarını gördüler.
“2 yaş üzerindeki çocuklarda, gündüz uykusunun, çocuğun gece uyumak için gereksinim duyduğu süreyi uzattığına dair tutarlı veriler mevcut. Çocuğun davranışları ve gelişimi üzerindeki etkisi ise çok net değil.” diyor Queensland Üniversitesi'nden Prof. Karen Thorpe.
Thorpe ve ekip arkadaşları, yüksek kalitede kanıt yetersizliğini göz önünde bulundurarak, araştırmanın aydınlığa kavuşturduğu noktanın, gündüz uykusunun çocuk gelişimi ve sağlığı üzerindeki etkileri konusunda daha fazla çalışmanın yapılması gerekliliği olduğuna dikkat çekiyor.
Uzmanlar, bir yandan da çocuklarının uyku düzenlerini anlamada ebeveynlere düşen görevlerin üzerinde duruyorlar. “Ebeveynler, genelde çocuklarının gün içerisindeki durumlarından yeterince uyku alıp almadıklarını anlarlar.” diyor ABD Ulusal Uyku Vakfı’ndan Lisa Meltzer. “Davranış ve ruh hali, uyku yetersizliğinden önemli ölçüde etkilenir; ebeveynler, çocuklarındaki belirtileri yakalayabilmeliler.”
Meltzer’e göre, bir çocuğun yeterli uyku almadığının belirtilerinden bazıları; sabah uyanırken zorluk yaşamak, hafta sonları, hafta içine kıyasla en az 2 saat daha fazla uyumak ve gün içerisinde okul ya da kısa araba gezileri gibi uygunsuz anlarda uyuyakalmak. Ebeveynlerin genellikle aksi, aşırı, huysuz ve hassas olarak tanımladıkları davranışlara karşı tetikte olunması gerektiğinden de bahsediyor.
“Uyku, her yaşta kritik öneme sahiptir; yetersizliği, sayısız davranışsal ve sağlıksal sonuçlarla ilişkilendiriliyor. Örneğin, büyüme hormonu, uyku sırasında salgılanır; dolayısıyla çocuklar uyurken gerçekten de büyürler. Ve uykunun, kortikal olgunlaşma ve beceri gelişimi üzerinde önemli bir rolü olduğuna dair kanıtlar var.” diyor Meltzer.
Araştırmacılar, bu verilerin uyku problemleri olan çocuklarla çalışan klinisyenler açısından son derece önemli olabileceklerinden bahsediyorlar. Ancak verilerin hiçbir şekilde gündüz uykusundan tamamen kaçınmak gerektiği anlamına gelmediğini de ekliyorlar. Ve Baron gibi araştırma dışı uzmanlar da böyle bir sonuca varmanın, zamansız ve mantıksız olduğunu tekrarlıyorlar.
“Klinisyenler, gece uykusu sorunları olan çocuklarda gündüz uykularını kesinlikle incelemelidirler. Gün içerisinde geç saatlerde, uzun süreli uyumak gece uykusunu etkileyebilir. Her ebeveyn, bunun farkındadır. Ancak 2 yaşında bir çocuğu olan her ebeveyn, çocuğunun gündüz uykusuna ihtiyacı olduğunu da bilir” diyor Baron