Astım, bir kişinin hava yollarının çevresel faktörlerden aşırı etkilenmesi anlamına gelir. Bu kişinin hava yollarında şişmeler meydana gelir ve bu şişmeler de bazı zamanlar nefes almayı zorlaştırabilir. Nefes almanın zorlaştığı, bazen öksürüğün de eşlik ettiği bu ataklara astım nöbeti denir.
Hamilelikte en çok karşılaşılan solunum rahatsızlığı astımdır. Hamilelik sırasında vücutta meydana gelen değişimler, astım rahatsızlığını da çeşitli yönlerden etkileyebiliyor. Hamile kadınların yaklaşık üçte birinde astım rahatsızlığı artış gösterir. Diğer üçte ikisinde ise rahatsızlığın seyri ya hiç değişmez ya da hafif ilerler.
Tüm bu anlatılanların yanında, hamilelik öncesinde ciddi astım rahatsızlığına sahip olan kadınlar, hamilelik sırasında da ciddi solunum yolu sıkıntıları çekebilir. Hamilelikte ortaya çıkan astım atakları, genellikle hamileliğin son aylarına denk gelir ve ağır olabilir. Bu sıralarda annede solunum sıkıntısına bağlı oksijen düşüklüğü, bebek için ciddi sorunlara da yol açabilir. Bu nedenle anne adaylarının hazırlıklı ve doktorlarıyla irtibat halinde olması, astımı kontrol altında tutması önemlidir. Ayrıca belirtmek gerekir ki, astım hastası olduğu halde sigara kullanan anne adaylarının düşük riski ve erken doğum riski, astım olmayıp sigara içen gebelere oranla çok daha fazla artmaktadır. Bu yüzden özellikle astım hastalığının varlığında sigaradan uzak durmak hayati önem taşır.
Hamilelikte astım ilacı kullanımı nasıl olmalı?
Uzmanların tavsiyesine göre, hamile kalınmadan önce kullanılan astım ilaçlarının kullanımına hamilelikten sonra da devam etmekte bir sakınca görülmüyor. Solunum yolu ile alınan kortizonlu ilaçların bebek için yan etkisi olmadığı da ayrıca belirtiliyor. Yine de düzenli olarak kullandığınız ilaçlarla ilgili doğum doktorunuzla detaylıca konuşmayı ihmal etmemeli ve ilaçları doktorunuzun önereceği şekilde kullanmaya devam etmelisiniz.
Astım hastalığı doğumu etkiler mi?
Doğum sırasında da astım atağı görülme sıklığı oldukça düşüktür. Doğum sürecinde de normal bir şekilde devam ettiğiniz ilaçları kullanmaya devam edebilirsiniz. Astım endişesi ile sezaryene yönelmeye hiçbir şekilde gerek yoktur. Normal ve astımlı gebelerde doğum aynı seyretmektedir. Astım rahatsızlığına sahip anne adayı ve bebeği için risk oluşturan durum, bu rahatsızlığa sahip olmaktan öte, rahatsızlığı kontrol altında tutamamaktır. Astım olan anne adayı, atak geçirme durumlarına hazırlıklı olmalı, astım ataklarını tetikleyici durumlardan, alerjiyi tetikleyebilecek her türlü faktörden; özellikle sigaradan ve sigara içilen ortamlardan uzak durmalıdır. Astım rahatsızlığı kontrol edilemeyen anne adaylarında gebeliğe bağlı hipertansiyon, vajinal kanama ve annede ani ölüm görülebilmektedir. Bebeklerde ise büyüme geriliği ve kronik hipoksi (oksijen yetersizliği) oluşabilmektedir.
Hamilelik sırasındaki astım tedavisinde asıl amaç en iyi solunum fonksiyonuna ulaşılarak ataksız veya hafif ataklı bir hamilelik dönemi geçirilmesini sağlamaktır. Burada amaç annenin oksijensiz kalmasına sebep olabilecek bir atak yaşamasını engellemektir. Anne adayı hastalıkla ilgili bilinç sahibi olmalıdır, doktor kontrollerini kesinlikle aksatmamalıdır. Sık sık solunum fonksiyon testleri yaptırılmalıdır, ardından doktorun bu testleri değerlendirerek doğru bir tedavi aşaması ve ilaç dozu belirlemesi gerekir.
Anne adayı, hamileliği boyunca kendisi ve bebeğinin sağlığı için, astımı tetikleyecek kirli, tozlu yerlerden, sigara dumanından, hayvanlardan, ağır kokulardan, kirli hava ve alerjen yiyeceklerden uzak durmalıdır. Bunlardan kaçınmak annenin ilaç ihtiyacını da en alt seviyeye indirecektir.