Antep fıstığı (Pistacia vera), sakız ağacıgiller (Anacardiaceae) familyasından yenebilen kabuklu bir meyve, bu meyvenin çekirdeği ve ağacı. Bazı yörelerde Şam fıstığı olarak da bilinir. Antep fıstığı ağacından yetişir, yağlı, ince kabukludur. Tatlıcılık ve yiyecek sektöründe kullanılır.

Orta Doğu ve Orta Asya kökenli Antep fıstığının Dünya'daki modern üretimi İran, Amerika Birleşik Devletleri ve Çin'de yoğunlaşmıştır.

Etimoloji
Antep fıstığı denilmesinin sebebi Türkiye'deki ilk fıstık işletmelerinin Gaziantep'te kurulması, önceki yıllarda üretimin çoğunlukla burada yapılması ve Türkiye'ye buradan dağıtılmasıdır. Antep fıstığının bilimsel Latince ismi olan ve pek çok dilde türevleri kullanılan pistacia kelimesi bu dile Grekçeden geçmiş olup, aslen Orta Farsça pistak kökünden türemiştir.

Tarih
Antep fıstığı ağacının ana vatanı Orta Doğu ve Orta Asya'dır. Arkeolojik kanıtlar Antep fıstığının MÖ 6750 tarihlerinde tüketilmiş olduğunu göstermektedir. Antep fıstığının günümüzde yetiştirilen formu ise Tunç Çağı kökenli olup, soyu Özbekistan'ın bulunduğu coğrafyaya dayanmaktadır.

Üretim
Dünya'daki en büyük Antep fıstığı üreticisi, 2017'deki toplam üretimin yaklaşık yarısını gerçekleştirmiş İran olmaktadır. İkinci en büyük üretici ABD olup, daha küçük üreticiler arasında sırasıyla Çin, Türkiye ve Suriye bulunmaktadır.

Çok narin bir ağaç olup elle toplanmaktadır.

Türkiye
Türkiye'de 40'tan fazla ilde Antep fıstığı üretimi yapılmaktadır. Fakat Antep fıstığının iklim isteklerini büyük oranda karşılayan geniş alana sahip Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye üretiminin yaklaşık % 95'ini sağlamaktadır. En çok Şanlıurfa, Gaziantep, Nizip, Siirt, Kahramanmaraş, Adıyaman, Diyarbakır, Karaman ve Göksu kenarındaki hemen hemen her bölgede yetişir. Fıstık ağacı sıcak havayı çok sever. Türkiye'de en fazla Antep fıstığı üretim alanı yıllardır Gaziantep'te iken 2014 yılından itibaren yeni üretim alanları ile Şanlıurfa en fazla üretim alanına sahip olmuştur. Türkiye Antep fıstığı alanının yaklaşık %80'i Şanlıurfa ve Gaziantep illerinde bulunmaktadır.

Türleri
Antep fıstığının dört çeşidi vardır: Antep, Siirt, Şam ve İran fıstığı. Bunlardan "İran fıstığı" denilen tür, en çok yetiştirilenidir. İran fıstığının meyveleri diğer hepsinden daha iridir. Ancak yağ oranı oldukça düşüktür.

Paylaşım için teşekkürler.

Bilgi paylaşımı için teşekkürler.

Paylaşım için teşekkürler.

Teşekkürler.

Teşekkürler.

Teşekkürler.